Sự nhiễm điện do cọ xát là gì? Lý thuyết và Cách giải một số bài tập

Sự nhiễm điện do ma sát là gì? Hiện tượng này có ý nghĩa gì trong cuộc sống của chúng ta? Và làm thế nào để giải quyết một số dạng sự cố về điện tích do cọ xát? Tất cả những câu hỏi trên sẽ được Tip.edu.vn giải đáp qua bài viết dưới đây.

Sự nhiễm điện do ma sát là gì?

Vào mùa đông, khi cởi áo len, chúng ta thường nghe thấy tiếng kêu răng rắc. Đó là do sự nhiễm điện khi cọ xát. Vậy sự nhiễm điện do cọ xát là gì?

Nói một cách dễ hiểu, nhiễm điện do cọ xát là khi các vật bị nhiễm điện khi chúng cọ xát với nhau. Các vật khi cọ xát nhiều lần sẽ dẫn đến xuất hiện dòng điện và bút thử điện phát sáng.

Để giải thích điện tích cọ xát, các nhà nghiên cứu cho rằng hiện tượng này xảy ra khi có sự chuyển động của các electron mang điện. Lúc này, điểm tiếp xúc giữa các vật tăng lên, đồng thời gây ra hiện tượng vật thiếu êlectron và vật thừa êlectron. Từ đó, các êlectron mang điện có thể chuyển động từ vật này sang vật khác gây ra dòng điện.

Sự nhiễm điện khi cọ xát trong cuộc sống

Sự nhiễm điện của các vật thể do cọ xát xảy ra nhiều trong cuộc sống hàng ngày. Và hiện tượng này đã được ứng dụng rộng rãi trong cuộc sống.

Chúng ta có thể thấy trên những chiếc xe tải chở xăng dầu hay chất nổ, người ta phải đeo một sợi xích sắt và để nó chạm vào mặt đường. Phương pháp này dùng để hạn chế tích điện gây cháy nổ xe. Vì khi di chuyển nhanh, xe bồn có thể cọ xát với không khí và làm chai xăng. Xe chạy càng nhanh thì càng giữ được nhiều điện tích. Để xe bồn không bị nổ, một sợi xích sắt sẽ được gắn xuống mặt đường để truyền điện tích xuống đất.

Bên cạnh đó, trong tự nhiên, chúng ta dễ dàng gặp phải hiện tượng nhiễm điện do cọ xát. Và đây là nguyên nhân dẫn đến sự xuất hiện của các đám mây dông nhiễm điện tạo ra sấm sét. Nguyên nhân của hiện tượng này là do sự cọ xát mạnh giữa các giọt nước trong dòng khí bay lên.

Sau đó, giữa những đám mây này hoặc giữa chúng và mặt đất, tia lửa điện xuất hiện và tạo ra sét. Đồng thời, do nhiệt độ cao của tia lửa, không khí phát ra tiếng nổ và thường được gọi là sấm hoặc sét.

Bài tập về sự nhiễm điện do cọ xát

Để hiểu hơn về kiến ​​thức này, chúng ta hãy cùng tìm hiểu cách giải bài tập Vật lý 7 bài 17 trong SGK.

* Bài 1: (SGK – 49) Tại sao vào những ngày hanh khô, nhất là những ngày hanh khô, khi chải đầu bằng lược nhựa ta sẽ thấy hiện tượng nhiều sợi tóc bị lược nhựa kéo thẳng ra ngoài?

Trả lời: Khi chải bằng lược nhựa, lược và tóc cọ vào nhau. Cả lược và tóc đều nhiễm điện. Kết quả là tóc sẽ bị hút nhựa và kéo thẳng ra ngoài.

* Bài 2 (SGK – 49): Khi thổi trên bàn, chúng ta sẽ thấy bụi bay đi. Vậy tại sao cánh quạt điện thổi gió mạnh, nhất là khi mép cánh tiếp xúc với không khí, sau một thời gian có hiện tượng bụi bám vào cánh quạt?

Trả lời: khi thổi vào bàn thì bụi bay đi vì lúc này bàn chưa nhiễm điện nên không hút được bụi.

Ngược lại, cánh quạt quay và cọ xát với không khí dẫn đến tích điện. Vì vậy cánh quạt sẽ hút các hạt bụi gần đó. Đặc biệt, phần rìa của quạt sẽ bị bám bụi nhiều nhất do nhiễm điện mạnh nhất.

* Bài 3 (SGK – 49): Trong những ngày thời tiết hanh khô, khi chúng ta lau gương, kính cửa sổ hay màn hình tivi bằng khăn bông khô sẽ vẫn thấy hiện tượng bụi vải bám vào chúng. Tại sao?

Trả lời: Gương, kính, ti vi màu khi cọ xát với khăn bông sẽ bị nhiễm điện nên hút bụi vải ở gần.

Như vậy chúng ta đã tìm hiểu về sự nhiễm điện do cọ xát và một số câu hỏi liên quan. Để hiểu rõ hơn phần kiến ​​thức và thí nghiệm này, các em có thể tham khảo một số Giáo án Vật lý lớp 7 bài 17. Đây là phần kiến ​​thức quan trọng và quen thuộc. Vì vậy, đừng bỏ lỡ phần kiến ​​thức thú vị này.