Top 5 Trường phái tâm lý có tầm ảnh hưởng nhất ở Việt Nam

Theo dõi trường phái tâm động học, hành vi được thúc đẩy hoặc kích hoạt bởi sức mạnh nội tâm mãnh liệt. Hành động của con người xuất phát từ bản năng di truyền, xung động sinh học và nỗ lực giải quyết xung đột giữa nhu cầu cá nhân và nhu cầu xã hội. Tình trạng cuộc sống khuấy động tâm lý và xung đột tạo sức mạnh cho hành vi. Sinh vật ngừng đáp ứng khi nhu cầu của nó được đáp ứng và động lực của nó bị cắt. Mục đích chính của hành động là để giảm bớt căng thẳng.

Cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, nhà vật lý người Áo S. Freud phát triển đầy đủ các nguyên lý của tâm động học. Theo ông, mọi người được thúc đẩy và thúc đẩy bởi một mạng lưới phức tạp của các lực lượng bên trong và bên ngoài. Bản chất con người không phải lúc nào cũng lý trí mà được thúc đẩy bởi những động cơ nằm trong vô thức của mỗi người.

Bản chất con người bao gồm 3 khối:

• Nó: bản năng, hoạt động trên nguyên tắc khoái cảm
• Cái tôi: Con người thực, hoạt động theo nguyên tắc của thực tế

• Bản ngã siêu phàm: thuộc về đạo đức, chuẩn mực của một xã hội, một cộng đồng người, vận hành theo các nguyên tắc đạo đức.

Nhân cách con người cũng từ 3 khối đó mà ra, theo trường phái tâm động học. Không chỉ vậy, Freud còn vạch ra những giai đoạn phát triển về nhân cách của một con người, đặc biệt là thời thơ ấu. Đây là một trường phái tâm lý đang phát triển ở phương Tây nói chung và ở Việt Nam nói riêng. Tâm động học sẽ là một lời giải thích tuyệt vời cho các hoạt động như tư vấn và trị liệu.

Những người theo trường phái này tìm cách hiểu các kích thích từ các môi trường cụ thể để kiểm soát các kiểu hành vi cụ thể. Họ phân tích các điều kiện môi trường trước đó – những điều kiện xảy ra trước hành vi và thiết lập trạng thái để sinh vật phản ứng hoặc kìm hãm phản ứng. Hành vi phản ứng đó là mục tiêu mà họ nghiên cứu, đó là hành động được hiểu, dự đoán và kiểm soát.

Xu hướng tâm lý này được khởi xướng bởi J. Watsonngười đã lập luận rằng nghiên cứu tâm lý nên điều tra các quy luật chi phối phản ứng giữa các loài.

Một lát sau, BF Skinner đã mở rộng ảnh hưởng của lý thuyết này bằng cách phân tích hậu quả của hành vi và đưa ra một khái niệm mới về hành vi được củng cố bởi tác động của hành vi đó. Các mô hình hành vi đã mở rộng và phát triển.

Trường phái tâm lý học hành vi đang được áp dụng rộng rãi hiện nay ở Việt Nam nhấn mạnh các khái niệm như hành vi, phản ứng, hành vi bịa đặt, củng cố tích cực, củng cố tiêu cực, hoặc trừng phạt. Lý thuyết này có ý nghĩa to lớn và đóng góp đáng kể vào liệu pháp tâm lý.

Đặc biệt, các nguyên tắc trường học ứng xử được áp dụng rộng rãi trong các vấn đề của con người, đặc biệt là trẻ em. Nó đã đưa ra những phương pháp giáo dục đúng đắn và nhân văn hơn cho trẻ trong môi trường gia đình, môi trường học đường và môi trường cộng đồng.

Theo trường phái tâm lý nhân văn, con người không bị thúc đẩy bởi những sức mạnh bản năng, mạnh mẽ như Freud đã khẳng định, cũng như không bị điều khiển bởi môi trường, như các nhà hành vi đã chỉ ra. Thay vào đó, con người bẩm sinh là những sinh vật năng động, tốt và có khả năng lựa chọn cuộc sống, số phận và tương lai của chính mình. Nhiệm vụ của con người là phấn đấu cho sự phát triển tích cực.

Điển hình cho trường phái này là C. Rogerông nhấn mạnh rằng các cá nhân có thiên hướng phát triển tâm lý và sức khỏe một cách tự nhiên – một quá trình được hỗ trợ bởi sự quan tâm tích cực đến những người xung quanh.

A. Maslow là một đại diện khác của trường phái này. Lý thuyết của ông được áp dụng rộng rãi ở Việt Nam trong lĩnh vực tâm lý học và được áp dụng rộng rãi khi giải thích các hiện tượng xã hội. Lý thuyết của ông nói về 5 loại nhu cầu tạo nên hệ thống phân cấp nhu cầu của Maslow, bao gồm:

• Nhu cầu sinh lý
• Nhu cầu an toàn
• Nhu cầu về tình yêu
• Nhu cầu xã hội
• Nhu cầu tự hiện thực

Nhu cầu được rút ra theo thứ tự từ dưới lên của bậc thang, nhu cầu tự hiện thực hóa là nhu cầu cao nhất. Lý thuyết có thể giải thích các vấn đề ở trường học, vấn đề gia đình, cuộc sống hàng ngày, và thậm chí cả liệu pháp tâm lý.

Trung tâm của trường phái tâm lý học nhận thức được nghĩ và Tất cả các quá trình nhận thức của con người bao gồm sự tham gia, suy nghĩ, ghi nhớ và hiểu biết. Họ tin rằng hành vi ở một mức độ nào đó chỉ được xác định bởi các sự kiện môi trường trước đó và hậu quả của các hành vi trong quá khứ. Một số hành vi quan trọng nhất xuất hiện từ tư duy mới lạ, không phải dự đoán. Tư tưởng vừa là kết quả vừa là nguyên nhân của các hành động công.

Tâm lý học nhận thức nghiên cứu các quá trình tinh thần cao hơn, chẳng hạn như nhận thức, trí nhớ, sử dụng ngôn ngữ, giải quyết vấn đề và ra quyết định, ở nhiều cấp độ khác nhau. Họ có thể kiểm tra cơ thể về các loại nhiệm vụ nhận thức khác nhau, nhớ lại các sự kiện thời thơ ấu hoặc những thay đổi trong khả năng ghi nhớ trong suốt cuộc đời.

Vì tập trung vào các quá trình tâm linh, ngôi trường này rất có triển vọng phát triển trên thế giới và ở Việt Nam.

Các nhà tâm lý học áp dụng trường phái văn hóa xã hội để nghiên cứu sự khác biệt so sánh giữa các nền văn hóa dựa trên nguyên nhân và kết quả của hành vi. Có ba khái niệm cốt lõi ở trung tâm của lý thuyết học tập xã hội. Đầu tiên là ý tưởng rằng con người có thể học bằng cách quan sát. Tiếp theo là quan điểm cho rằng trạng thái tinh thần bên trong là một phần không thể thiếu của quá trình này. Cuối cùng, lý thuyết thừa nhận rằng học được điều gì đó không có nghĩa là sẽ có sự thay đổi trong hành vi.

Điển hình cho trường phái này là Bandura. Ông cho rằng nhân cách con người chủ yếu được hình thành thông qua học tập xã hội. Nó đang học hỏi trong môi trường sống xung quanh bạn. Các yếu tố văn hóa, con người, phương tiện truyền thông hay phong tục tập quán đều có ảnh hưởng nhất định đến đặc điểm tính cách của một người. Môi trường xung quanh hoàn toàn có thể ảnh hưởng đến nhân cách, tính cách của một chủ thể khi tương tác hoặc sống trong đó.