Tết Hàn Thực là Tết gì? Nguồn gốc và ý nghĩa Tết Hàn Thực

Từ xa xưa, cứ đến dịp Tết Hàn thực, người Việt lại nô nức chuẩn bị món bánh trôi tàu chay để cúng tổ tiên. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết ý nghĩa và nguồn gốc của Tết Hàn Thực bắt nguồn từ đâu? Trong bài viết này, Tip sẽ chia sẻ tới các bạn câu chuyện có thật về Tết Hàn thực để các bạn cùng tìm hiểu.

• Cách làm bánh trôi ngũ sắc
• Cách làm bánh trôi – bánh chay
• Thờ cúng năm mới của người Hàn Quốc

1. Tết Hàn Thực là ngày nào?

Tết Hàn Thực, còn được gọi là “Tết của bánh trôi” hay “Tết của đồ nguội”, diễn ra vào ngày 3 tháng 3 âm lịch hàng năm.

Vào ngày này, các gia đình Việt Nam đều làm bánh trôi bánh chay để cúng tổ tiên và cầu mong những điều tốt lành.

Theo Hán tự, “Hàn” nghĩa là lạnh, “Thực” có nghĩa là lương thực, Tết Hàn Thực nghĩa là “ngày ăn lạnh”. Theo truyền thống, vào ngày này người ta không nấu cơm bằng lửa mà chỉ nấu đồ ăn của ngày hôm trước, đồ nguội.

Lễ hội Hán Thục ở Việt Nam lấy từ điển Hán. Tuy nhiên, ngày Tết này ở nước ta vẫn mang bản sắc riêng biệt và mang đậm nét văn hóa Việt Nam.

Năm nay, Tết Hàn Thực sẽ diễn ra vào chủ nhật ngày 3/4

2. Ý nghĩa của Tết Hàn Thực

Tưởng nhớ những người thân yêu đã khuất

Về nghĩa đen, “Hàn Thực” có nghĩa là “thức ăn nguội”, theo đó người ta sẽ dùng thức ăn nguội lạnh như một cách tưởng nhớ những người thân yêu đã khuất của mình.

Cụ thể, trong tiểu thuyết “Đông Chu liệt quốc” của Trung Quốc đã đề cập đến ý nghĩa của lễ hội Hán học gắn liền với cái chết thương tiếc của nhà hiền triết Giới Tử Thôi chết do cháy rừng.

Nhà vua lúc bấy giờ nhớ thương đời, đau lòng cho lập đền thờ, đồng thời ra lệnh kiêng đốt lửa 3 ngày để tỏ lòng thương xót và dùng ngày mồng 3 đến mồng 5 tháng ba. tháng âm lịch. năm để tưởng nhớ Giới Tử Thôi.

Nhưng ở Việt Nam, lễ hội Hàn Thực có sự phân biệt rạch ròi khi người dân không cần kiêng lửa mà đặc biệt chuẩn bị bánh trôi – tượng trưng cho thức ăn nguội dâng lên tổ tiên, bày tỏ lòng biết ơn nơi công cộng. nuôi nấng, sinh đẻ.

Thể hiện truyền thống dân tộc

Từ lâu, bánh trôi, bánh chay đã được sử dụng phổ biến ở Việt Nam, hình ảnh những chiếc bánh tròn, hơi dẹt đã đi sâu vào truyền thống dân tộc qua văn thơ. Hình ảnh chiếc bánh trôi được nhà thơ Hồ Xuân Hương tạo ra, là hình ảnh ẩn dụ cho vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ Việt Nam: hồn hậu, hy sinh, thủy chung, vị tha, …

Với phần vỏ bánh được làm từ bột nếp, nặn thành những viên tròn, bên trong là đường đỏ, chỉ cần luộc qua với nước sôi là sẽ thành bánh trôi. Bánh chay hình tròn, hơi dẹt, không có nhân, sau khi luộc chín, ăn với nước đường.

Thể hiện rõ nét văn hóa lúa nước lâu đời của dân tộc ta khi cả hai loại bánh trôi và bánh chay đều được làm từ bột nếp thơm, thể hiện truyền thống quý trọng thành quả lao động của người nông dân.

Ôn lại quá khứ

Vào ngày lễ Hàn Thực hàng năm, mọi người trong gia đình cùng nhau quây quần bên nhau nặn bánh trôi, bánh chay. Sau đó, họ sẽ vừa thưởng thức vừa chia sẻ với nhau về những câu chuyện riêng, những câu chuyện cổ của dân tộc.

Trong số những câu chuyện nổi tiếng của nước ta có thể kể đến truyền thuyết “Lạc Long Quân – Âu Cơ”, đặc biệt là hình ảnh chiếc bánh trôi giúp người ta liên tưởng đến hình ảnh “bọc trăm trứng” của Âu Cơ.

Dần dần, ngày Tết Hàn Thực không thể trọn vẹn nếu thiếu bánh trôi, bánh chay và những câu chuyện cổ.

3. Ý nghĩa của món bánh trôi chay ngày Tết Hàn Thực.

Thể hiện lòng trung thành với tổ tiên của bạn

Từ xa xưa, bánh chưng, bánh chay đã được dùng để cúng tổ tiên, tỏ lòng thành kính với bề trên vào dịp lễ hội Hàn Thực.

Các thành viên trong gia đình sẽ quây quần bên nhau chuẩn bị những chiếc bánh trôi trắng tinh, cẩn thận nặn thành hình tròn. Sau khi cúng gia tiên, mọi người sẽ cùng nhau thưởng thức những chiếc bánh tròn, hương vị ngọt ngào, tận hưởng không khí gia đình trọn vẹn.

Cầu mong mưa thuận gió hòa

Được biết, ngày lễ Hàn Thực mang ý nghĩa cầu mong mùa hè bớt nóng nực, ngày 3 tháng 3 hàng năm được chọn hoàn toàn không liên quan đến lịch dương, hay bất kỳ quy ước tôn giáo nào khác mà được chọn theo âm lịch, theo quy luật âm dương ngũ hành, là ngày đánh dấu sự kết thúc của Mộc khí.

Món nguội theo ngũ hành sẽ thuộc Kim, bánh trôi chay màu trắng cũng thuộc Kim. Bên cạnh đó, hình dáng bánh chưng tròn, bên trong nhân bánh hình vuông gợi lên câu tục ngữ “mẹ tròn con vuông”.

Bánh chay có vỏ trắng mang tính dương, còn nhân đậu xanh bên trong có màu vàng tươi mang âm dương hòa hợp. Dùng bánh trôi, bánh chay trong Tết Hàn thực thể hiện ước mong mùa hè không còn oi bức, mưa thuận gió hòa.

4. Tết Hàn thực có phải là Tết Thanh minh không?

Nhiều người đặt ra nghi vấn liệu Tết Hàn Thực và Tết Thanh minh có giống nhau không? Nhưng trên thực tế hai ngày lễ này hoàn toàn tách biệt với nhau.

Tết Thanh minh thường thấy ở các nước như Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc. Kỳ nghỉ này diễn ra trong vài ngày, thường bắt đầu vào khoảng ngày 4 hoặc 5 tháng 4 (Seolar), kéo dài đến ngày 21 tháng 4.

Tết Thanh minh tính theo dương lịch, nếu xét theo âm lịch thì phải rơi vào tháng 3 chứ không có ngày cố định.

Tết Hàn Thực xuất hiện hàng năm ở các nước như Trung Quốc và miền Bắc Việt Nam, nhưng không kéo dài như Tết Thanh Minh, một ngày lễ diễn ra vào ngày 3 tháng 3 (âm lịch).

Tết Hàn Thực được coi theo âm lịch và diễn ra vào một ngày cố định trong năm. Mỗi gia đình thường làm bánh trôi, bánh chay để dâng lên tổ tiên.

5. Những điều kiêng kỵ trong ngày Tết của người Hàn Quốc

Trên thực tế, không có quá nhiều điều nên tránh trong dịp Tết Nguyên đán, nhưng vẫn có một số điều bạn nên tránh dưới đây:

– Chống lại ngọn lửa: Đúng như tên gọi của dịp này là “Hàn thực” – điều kiêng kỵ đầu tiên trong ngày này là lửa, tức là người ta không đốt lửa để nấu thức ăn nóng, mà cần chế biến thức ăn nguội cho thực chất của món ăn. . tết này. Tuy nhiên, ngày nay Tết Hàn Thực không còn kiêng lửa nữa mà thay vào đó là dùng bánh trôi, bánh chay để dâng hương, với ý nghĩa là đồ nguội.

– Kiêng ăn mặn, giết hại súc vật.: Thắp hương ngày Tết Hàn Thực kiêng ăn mặn, thay vào đó khuyến khích các món chay. Nguyên nhân là do không sát sinh khiến linh hồn người đã khuất dễ siêu thoát.

– Kiêng thờ cúng gia đình linh thiêng.: Lễ vật cúng ông bà, tổ tiên trong ngày Tết Hàn Thực cần thanh đạm, không quá cầu kỳ, tốn kém. Vì vậy, việc tổ chức đình đám, cỗ bàn cao đầy đồ là điều nên tránh. Mọi người chỉ cần làm một mâm cúng đơn giản và thành tâm.

– Kiêng cúng bánh trôi, bánh chay ngũ sắc.: Hiện nay, có rất nhiều người thích sáng tạo, tự tay làm ra những chiếc bánh trôi, bánh chay ngũ sắc để trông bắt mắt và hấp dẫn vị giác hơn. Tuy nhiên, bánh nhiều màu chỉ nên dùng để ăn, còn nếu để cúng tổ tiên trên bàn thờ thì nên dùng bánh có màu trắng để đảm bảo sự trong sáng, thuần khiết trong ngày lễ truyền thống này.

Vì ngày Tết coi trọng sự thanh tịnh nên tránh những đồ có màu sắc sặc sỡ. Bánh tét truyền thống Hán Thục được làm từ bột nếp trắng, tròn đều, nhân đường bên trong, tượng trưng cho sự thanh khiết và thành kính với tổ tiên.

– Kiêng chuyển nhà: Xưa nay ông bà ta thường kiêng chuyển nhà vào ngày Tết Hàn Thực, vì cho rằng khi người thân mất đi thì vong linh của họ vẫn theo người thân ở lại. Vì vậy, việc chuyển nhà vào ngày này là điều không nên, bởi nó sẽ khiến cho vong linh của những người đã khuất bị xáo trộn, không tìm được chốn về.

Hi vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về Tết Hàn Thực là gì và ý nghĩa của nó trong văn hóa Việt Nam.