Say nóng, say nắng là gì?

Say nắng, say nóng là hiện tượng thường gặp trong mùa hè, nhất là trong những ngày nắng nóng cao điểm, nhiệt độ tăng cao đột ngột.

Say nắng, say nóng là gì?

Khi bị stress nhiệt, cơ thể con người phản ứng và vận động theo cơ chế điều nhiệt, nếu tăng nhiệt quá mức sẽ gây tổn thương cho cơ thể. Cảm nắng – nhiệt, mà điển hình là hội chứng say nắng, say nóng là tình trạng rối loạn cân bằng nước, điện giải, điều hòa thân nhiệt của cơ thể, dẫn đến các rối loạn bệnh lý khác.

Say nóng là tình trạng tăng thân nhiệt do nhiệt độ môi trường cao và / hoặc hoạt động thể chất quá mức, vượt quá khả năng điều hòa của trung tâm điều nhiệt khi mất kiểm soát. Say nắng có thể phát triển thành say nắng (say nắng).

Cảm nắng Hay còn gọi là say nóng (Heat troke) là tình trạng nhiệt độ tăng nghiêm trọng (> 40 độ C) kèm theo rối loạn chức năng của các cơ quan như thần kinh, tuần hoàn, hô hấp do tác động của nhiệt và sức nóng. / hoặc hoạt động thể chất quá mức. Say nắng luôn đi kèm với say nắng. Đột quỵ nhiệt thường được chia thành 2 loại:

Đột quỵ nhiệt cổ điển xảy ra do nhiệt độ môi trường quá cao> 40 độ C, có hoặc không có ánh nắng gay gắt kéo dài.

Say nóng do luyện tập thường gặp ở những vận động viên thể thao trẻ, khỏe, hoạt động quá sức trong thi đấu và tập luyện.

Trên thực tế, có thể phân biệt say nắng và say nóng. Say nắng thường diễn ra từ từ, thân nhiệt trung bình tăng dần, có thể quan sát thấy các triệu chứng stress nhiệt và thân nhiệt thường không vượt quá 40 độ C. Ngược lại, say nắng thường xảy ra đột ngột. , không có dấu hiệu cảnh báo, thường đi kèm với tổn thương thần kinh nghiêm trọng và có thể gây tử vong. Say nắng thường xảy ra vào buổi chiều có nhiều tia hồng ngoại, khi làm việc ở nơi có nhiệt độ, độ ẩm cao, thông gió kém, còn say nóng thường xảy ra khi làm việc dưới trời nắng nóng, độ ẩm cao, không khí. Máu lưu thông kém, thường vào giữa trưa, khi trời nắng gắt, có nhiều tia tử ngoại.

Nguyên nhân và triệu chứng của say nắng, say nóng là gì?

Đặc điểm chung của say nắng và say nắng, say nóng là dẫn đến tăng thân nhiệt và các triệu chứng tổn thương hệ thần kinh trung ương. Triệu chứng kinh điển là thân nhiệt tăng> 40 độ C và rối loạn chức năng thần kinh. đột ngột trong 80% trường hợp. Đặc biệt:

* Dấu hiệu nhẹ ban đầu: nhịp tim nhanh, thở nhanh, da đỏ (do cơ chế tản nhiệt – giãn mạch dưới da), có thể vã mồ hôi, kèm theo hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu, buồn nôn. Lưu ý rằng ở người cao tuổi, các dấu hiệu thường tinh tế và không đặc hiệu trong giai đoạn đầu.

* Các biểu hiện nặng hơn nếu không được điều trị kịp thời: tụt huyết áp, rối loạn chức năng thần kinh bao gồm ý thức thay đổi, kích động, mê sảng, lú lẫn, co giật và hôn mê. Khi thân nhiệt quá cao còn gây mất điện giải trầm trọng, rối loạn cân bằng nội môi, có thể xuất huyết (xuất huyết kết mạc, tiểu máu, tiêu chảy ra máu) do rối loạn đông máu nặng. đa tạng dẫn đến tử vong.

Các biện pháp phòng chống say nắng, say nóng

– Khi phải ra ngoài trời nắng nóng, cần che chắn cơ thể bằng cách mặc quần áo rộng rãi, sáng màu, đội mũ rộng vành, thoa kem chống nắng.

– Uống đủ nước khi trời nắng nóng hoặc phải làm việc căng thẳng dưới trời nắng gắt. Uống nước thường xuyên, ngay cả khi bạn không cảm thấy khát. Có thể tẩu nước có pha chút muối hoặc uống dung dịch oresol, nước hoa quả, tránh xa nước ngọt có ga, nước tăng lực.

– Không nên làm việc quá lâu dưới nắng hoặc làm việc trong môi trường nắng nóng, tránh các hoạt động thể lực quá sức. Nên định kỳ nghỉ ngơi sau khoảng 45 phút hoặc 1 giờ làm việc liên tục ở nơi nắng nóng, nghỉ ngơi nơi thoáng mát 10-15 phút.

– Luôn trang bị đầy đủ các thiết bị chống nắng, chống nóng khi lao động, làm việc dưới trời nắng như quần áo bảo hộ lao động, mũ bảo hộ lao động, mũ rộng vành, kính râm …

– Làm mát môi trường lao động, nhất là trong các nhà máy, đường hầm, lò nung… rất có ý nghĩa trong việc chống say nắng, say nóng.

– Khi vừa đi nắng về, đây là lúc cơ thể tiết nhiều mồ hôi, thân nhiệt cao, nếu tắm ngay sẽ làm thân nhiệt thay đổi đột ngột rất nguy hiểm có thể dẫn đến đột quỵ. .

– Về mùa nắng nóng, chúng ta cần uống nhiều nước, ăn các thức ăn mát, các loại rau chứa nhiều kali như rau đay, mồng tơi, rau chùm ngây, cà chua …, mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát, dễ thoát mồ hôi. .

– Không để trẻ em hoặc bất cứ ai ngồi trong xe, tắt máy, trong thời tiết nắng nóng dù chỉ trong thời gian ngắn, vì nhiệt độ trong xe có thể tăng hơn 11 độ C chỉ trong 10 phút.

Chữa say nắng, say nóng.

Một điều cần nhấn mạnh là khoảng thời gian 1 giờ sau khi bị nhiệt miệng nặng, được gọi là “thời điểm vàng” để sơ cứu, bởi nếu sơ cứu trong thời gian này thì hiệu quả gần như đạt 100%. Ngược lại, nếu người bệnh chậm được sơ cứu và hạ nhiệt trong vòng 3 giờ sau khi bị nhiệt miệng thì 100% nạn nhân sẽ tử vong. Vì vậy, trong cấp cứu say nắng, say nóng phải hết sức lưu ý sơ cứu ngay tại hiện trường. Bằng mọi biện pháp phải nhanh chóng hạ thân nhiệt trong “thời gian vàng”. Đây là điều kiện tiên quyết để người bệnh tránh tử vong do say nắng, say nóng. Chỉ chuyển bệnh nhân về tuyến sau hoặc đến cơ sở hồi sức cấp cứu gần nhất nếu các biện pháp sơ cứu không hiệu quả, không có cải thiện nhanh về lâm sàng. Lưu ý trên đường vận chuyển vẫn phải duy trì các biện pháp sơ cứu cơ bản, trong đó có biện pháp hạ thân nhiệt.

Vì vậy, khi gặp người bị say nắng, say nóng, chúng ta phải thực hiện các bước sau:

1. Đưa người bệnh đến nơi thoáng mát (nơi có bóng râm, vào trong ô tô, nhà mát,…) đồng thời gọi hỗ trợ, đặc biệt là gọi cấp cứu.

2. Mở đường thở, hô hấp nhân tạo và ấn tim ngoài lồng ngực nếu bệnh nhân hôn mê, không bắt được mạch.

3. Áp dụng ngay các biện pháp làm mát để hạ nhiệt độ cơ thể

– Đo nhiệt độ cơ thể nếu bạn có nhiệt kế

– Cởi quần áo và chườm nước ấm cho bệnh nhân, sau đó dùng quạt để tăng quá trình thoát hơi nước (bệnh nhân nên nằm nghiêng hoặc kê tay lên gối để bề mặt da đón được nhiều gió nhất có thể. .

4. Chườm khăn lạnh hoặc chườm đá lạnh vào nách, bẹn hoặc cổ

5. Cho uống nhiều nước hoặc dung dịch điện giải nếu bệnh nhân tỉnh và uống được.

6. Chuyển người bệnh bằng xe máy lạnh hoặc phải mở cửa sổ, quá trình vận chuyển tiếp tục hạ nhiệt độ cho người bệnh.