Khởi nghĩa Bà Triệu

Khởi nghĩa Bà Triệu là một cuộc khởi nghĩa mạnh mẽ và tiêu biểu trong lịch sử nước ta. Cuộc khởi nghĩa này là kết tinh của quá trình đấu tranh không mệt mỏi. Mời các bạn cùng tìm hiểu về nguyên nhân, bối cảnh lịch sử, diễn biến cũng như giá trị và ý nghĩa lịch sử của cuộc khởi nghĩa Bà Triệu qua bài viết dưới đây!

• Khởi nghĩa hương khê
• Reed Beach Uprising

1. Cuộc khởi nghĩa Bà Triệu diễn ra vào năm nào và ở đâu?

Bà Triệu tên chữ là Triệu Thị Trinh, là em gái của Triệu Quốc Đạt – một vị đại thần ở vùng núi Quan Yên, phủ Cửu Chân (huyện Yên Định, Thanh Hóa). Cô ấy khỏe mạnh, có ý chí mạnh mẽ và khôn ngoan. Năm 19 tuổi, bà cùng anh trai quy tập nhiều liệt sĩ trên đỉnh núi Nưa, mài gươm, luyện võ, chuẩn bị khởi nghĩa.

Năm 248, cuộc khởi nghĩa bùng nổ. Từ căn cứ Phú Điền (Hậu Lộc – Thanh Hóa), ​​Bà Triệu lãnh đạo nghĩa quân đánh phá các ấp của quan Ngô ở quận Cửu Chân, rồi từ đó tấn công ra khắp Giao Châu.

Sử nhà Ngô ghi: “Năm 248, cả Giao Châu chấn động”.

2. Nguyên nhân khởi nghĩa Bà Triệu

Do chính sách đồng hoá và thống trị tàn bạo của nhà Ngô.

3. Diễn biến cuộc khởi nghĩa Bà Triệu (248)

Năm 248, cuộc khởi nghĩa do tướng Triệu Quốc Đạt và em gái là Triệu Thị Trinh (Bà Triệu) lãnh đạo nổ ra. Bà Triệu làm rùm beng cả nước kể tội họ Ngô. Và kêu gọi nhân dân đứng lên đẩy lùi quân xâm lược.

Bà Triệu cùng nghĩa quân vượt sông Mã đến vùng Bồ Điền xây dựng lũy. Về quân sự, nơi đây hội tụ đủ các yếu tố để xây dựng căn cứ địa thuận lợi cho cả tấn công và phòng thủ. Từ đây, nghĩa quân có thể ngược dòng sông Lèn đến sông Mã, sau đó rút về mạn Quan Yên hoặc về căn cứ núi Nưa khi cần. Ngoài ra, cũng có thể chủ động tấn công về phía Bắc theo lối Thần Phù để khống chế đối phương.

Nhờ địa thế hiểm trở ở Bồ Điền, Bà Triệu cùng với các anh em họ Lý Hoằng Công, Lý Mỹ Công, Lý Thành Công đã chỉ huy nghĩa quân và xây dựng hệ thống đồn lũy vững chắc. Nghĩa quân ngày càng lớn mạnh, khắp hai quận Cửu Chân và Giao Chỉ, nhân dân hết lòng hưởng ứng cuộc đấu tranh cứu nước của Bà Triệu.

Các làng giặc Ngô ở Cửu Chân lần lượt bị đánh tan. Nghĩa quân tấn công quận lỵ Tư Phố, căn cứ quân sự của nhà Ngô ở Cửu Chân. Thừa thắng xông lên, nghĩa quân chuyển hướng hoạt động ở vùng đồng bằng sông Mã.

Từ Cửu Chân, khởi nghĩa Bà Triệu nhanh chóng lan sang Giao Chỉ, đến Cửu Đức. Thứ sử Châu Giao bị giết, các quan cai trị ở Châu Giao vô cùng hoảng sợ. Nhà Ngô thừa nhận năm 248, cả Châu Giao náo động.

Khi anh trai của Triệu Quốc Đạt tử trận, Bà Triệu trở thành thủ lĩnh của quân khởi nghĩa. Nghĩa quân đánh nhiều trận liên tiếp, lực lượng khởi nghĩa ngày càng mạnh, quân số lên đến hàng vạn người.

Trước tình hình đó, chính quyền đô hộ cử Lục Dận làm Tổng đốc Giao Châu cùng 8 vạn quân tiếp viện để đàn áp cuộc khởi nghĩa Bà Triệu. Khi đến Giao Châu, tổng đốc Lục Dận dùng tiền mua chuộc một số thủ lĩnh các cuộc nổi dậy lẻ tẻ ở địa phương. Hoàng Ngô cùng một số thủ lĩnh và ba vạn hộ dân ở Cao Hùng đầu hàng.

Giao Chỉ được ổn định, Lục Dận dùng toàn lực tấn công vào Cửu Chân. Cuộc tấn công kéo dài hơn hai tháng, nhưng căn cứ Bồ Điền vẫn đứng vững. Việc này khiến quân địch bị tổn thất nặng nề, Lục Dận phải điều thêm binh lính tăng cường bao vây.

Lục Âm tiếp tục tập trung lực lượng tấn công vào doanh trại của nghĩa quân. Về tổ chức và vũ khí, quân Ngô vượt trội hơn hẳn nghĩa quân Bà Triệu. Khiến nghĩa quân suy yếu dần rồi tan rã.

Ngày 22 tháng 2 năm Nhâm Thìn, Bà Triệu cùng nghĩa quân chiến đấu dũng cảm phá vòng vây của địch, rút ​​về núi Tung. Nàng quỳ xuống lạy trời đất: “Sống làm tướng, sống làm thần” (Sống làm tướng, chết làm thần) rồi rút kiếm tự tử.

4. Kết quả của cuộc khởi nghĩa Bà Triệu là gì?

Cuộc khởi nghĩa Bà Triệu bị đàn áp dã man.

Bà Triệu mất trên núi Tung (Phú Điền – Hậu Lộc – Thanh Hóa).

5. Giá trị lịch sử và ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Bà Triệu

Cuộc khởi nghĩa Bà Triệu có ý nghĩa lịch sử to lớn. Cuộc khởi nghĩa là một mốc son trên hành trình chống giặc ngoại xâm suốt 10 thế kỷ của dân tộc. Không chỉ làm lung lay chính quyền thuộc địa mà cuộc khởi nghĩa còn góp phần thức tỉnh ý chí dân tộc, tạo đà cho cuộc khởi nghĩa Lý Bí sau này.

Đây là một trong những cuộc nổi dậy tiêu biểu, mạnh mẽ và sâu rộng nhất. Cuộc khởi nghĩa này là đỉnh cao của phong trào đấu tranh nhân dân thế kỷ II – III. Cuộc khởi nghĩa nổ ra đúng vào thời điểm bọn thực dân có lực lượng hùng hậu và đang có ý đồ hòng đồng hóa nhân dân ta.

Có thể nói, cuộc khởi nghĩa Bà Triệu là kết tinh của quá trình đấu tranh kiên cường, không mệt mỏi của nhân dân ta. Cuộc khởi nghĩa đã để lại những bài học lịch sử về tổ chức lực lượng và phương pháp đấu tranh chống giặc ngoại xâm.

>> Tham khảo: Tóm tắt cuộc khởi nghĩa Bà Triệu