Giáo án bài Khái quát văn học Việt Nam từ Cách mạng tháng tám 1945 đến hết thế kỉ XX

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

NỘI DUNG BÀI HỌC

GHI CHÚ

Hoạt động

Tìm hiểu chặng đường VH 1965 đến 1975,

TT1: GV yêu cầu: Cho biết chủ đề chính của vh giai đoạn này?

HS: Dựa vào sgk trả lời

GV nhận xét, định hướng lại:

TT2: Ở chặng cuối này VH đạt những thành tựu đáng kể nào?

HS: Dựa vào sgk trả lời.

GV nhận xét định hướng lại.

TT3: GV nêu câu hỏi khái quát:So sánh các chặng đường văn học em thấy nội dung phản ánh có gì giống và khác nhau?

HS: Khái quát nd, suy nghĩ, trả lời

GV: Nhận xét chung, thệ thống nhanh vấn đề.

TT4: GV luu ý HS những điểm chính về vh vùng địch tạm chiếm.

HS: Gạch chân nd chính ở sgk và ghi nhớ.

GV nhấn mạnh thêm:VhVN từ 1945 đến 1975 bên cạnh những thành tựu còn một số hạn chế nhất định: Nội dung tư tưởng của nhiều tp chưa thật sâu sắc, cách nhìn con người và cs còn đơn giản, xuôi chiều, chưa khai thác sâu những tổn thất mất mát sau chiến tranh…

Hoạt động 2: Tìm hiểu những đặc điểm cơ bản của VH VN giai đoạn 1945 đến 1975.

TT1: GV hỏi: Nền vhVN trong 30 năm chiến tranh có những đặc điểm cơ bản nào?

HS: Dựa vào sgk trả lời

GV: Nhận xét, chốt nd:

TT2: GV nêu câu hỏi: Trong đặc điểm thứ nhất vh tập trung phản ánh những đề tài nào? Hình tượng chính được thể hiện trong từng đề tài là gì?

HS:Tìm hiểu sgk, trả lời

GV:Yêu cầu bổ sung, nhận xét, sau đó nhận xét chung, chốt:

TT3: GV liên hệ một số tp để làm rõ đặc điểm thư hai.

TT4: Nền VH hướng về đại chúng biểu hiện như thế nào?

HS: Quần chúng nhân dân vừa là đối tượng phản ánh vừa là bạn đọc.

TT5: GV yêu cầu: Trình bày những biểu hiện của khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn trong vh giai đoạn này?

HS: Căn cứ sgk, trao đổi, phát biểu.

GV: Nhận xét chung, chốt:

HĐ3: Củng cố:

GV nêu câu hỏi để củng cố bài học

–CH1: vhVN gđ 1945 đến 1975 có những đặc điểm gì?

– CH2: Tsao vhVN từ 194 đến1975 lại mang khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn?

HS trả lời, GV nhận xét, định hướng lại, củng cố bài học.

I. Khái quát về văn học Việt Nam từ Cách mạng tháng Tám 1945 đến 1975.

1.Qúa trình phát triển và những thành tựu chủ yếu

c. Chặng đường từ 1965 đến 1975.

* Nội dung:

Chủ đề bao trùm là ca ngợi tinh thần yêu nước và chủ nghĩa anh hùng cách mạng.

* Thành tựu:

– Văn xuôi khắc họa thành công hình ảnh con người VN bất khuất, kiên cường, anh dũng. Với những tác phẩm: Người mẹ cầm súng (Nguyễn Thi), Rừng xà nu (Nguyễn Trung Thành)…

– Thơ đạt được những thành tựu xuất sắc, đánh dấu một bước tiến mới của thơ ca VN hiện đại với những tập thơ: Ra trận, Máu và hoa (Tố Hữu), Mặt đường khát vọng (Nguyễn Khoa Điềm)…

– Kịch có nhiều tác phẩm tạo được tiếng vang lớn như: Đại đội trưởng của tôi (Đào Hồng Cẩm), Quê hương Việt Nam (Xuân Trình)…

Văn học vùng địch tạm chiếm (sgk )

3. Những đặc điểm cơ bản của văn học VN từ 1945 đến 1975

Ba đặc điểm:

a. Nền vh chủ yếu vận động theo hướng cách mạng hóa, gắn bó sâu sắc với vận mệnh chung của đất nước

– Đề tài Tổ quốc: Hình tượng chính là những chiến sĩ trên mặt trận vũ trang và những lực lượng trực tiếp phục vụ chiến trường.

– Đề tài xây dựng CNXH: Hình tượng chính là cuộc sống mới, con người mới.

àHai đề tài này gắn bó mật thiết với nhau.

b. Nền văn học hướng về đại chúng

– Quần chúng nhân dân vừa là đối tượng phản ánh vừa là bạn đọc vừa là lực lượng sáng tác.

– Nội dung:

+ Phản ánh đời sống nhân dân lao động, nói lên nỗi bất hạnh của họ trong xã hội cũ cũng như niềm vui, niềm tự hào của họ về cuộc đời mới như Vợ chồng A Phủ (Tô Hoài).

+ Mọi tình cảm đặt trong mối quan hệ với cộng đồng:

«Tôi cùng………………..

……………………giọt máu »

Xuân Diệu

«Con gặp lại nhân dân ……………….tay đưa »

Chế Lan Viên

c. Nền văn học chủ yếu mang khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn

* Khuynh hướng sử thi:

– Tập trung đề cập những vấn đề có ý nghĩa lịch sử và có tính chất toàn dân tộc.

– Nhân vật chính: Tiêu biểu cho lí tưởng chung của dân tộc, gắn số phận cá nhân với số phận đất nước. Kết tinh những phẩm chất cao đẹp của cộng đồng.

– Giọng điệu: Ngợi ca, trang trọng, hào hùng.

* Cảm hứng lãng mạn:

Thể hiện ước mơ, hướng tới tương lai. Khẳng định lí tưởng của cuộc sống mới, ca ngợi chủ nghĩa anh hùng cách mạng.

“Xẻ dọc………………………….

………………………tương lai”

“Trán cháy rực………………..

………………………bình minh”

→ Hai khuynh hướng trên hòa quyện vào nhau.

HS ghi nhớ một số tác phẩm tiêu biểu được kể tên trong sgk

GV lấy vd minh họa