Các phương châm hội thoại: Lý thuyết và Bài tập vận dụng

Châm ngôn đàm thoại là gì, châm ngôn đàm thoại được phân loại như thế nào? Để quá trình giao tiếp diễn ra thuận lợi và giúp người đối diện dễ hiểu nội dung, người nói cần chú ý đến các phương châm hội thoại. Hãy Tip.edu.vn Tìm hiểu và phân tích qua các ví dụ về phương châm hội thoại dưới đây.

Kiến thức về châm ngôn hội thoại

Châm ngôn đàm thoại là gì?

Phương châm hội thoại là những quy tắc, nguyên tắc bắt buộc mà người tham gia hội thoại cần tuân thủ và tuân thủ. Nếu các yêu cầu này được đáp ứng, cuộc giao tiếp được coi là thành công.

Những câu châm ngôn đàm thoại chính

Các phương châm hội thoại chính được phân thành 5 loại. Bao gồm:

• Phương châm về số lượng: Trong quá trình giao tiếp, câu cần có nội dung. Đặc biệt, nội dung câu nói phải đáp ứng được yêu cầu của cuộc giao tiếp, không thừa cũng không thiếu.
• Phương châm chất lượng: Trong quá trình giao tiếp, những thông tin chưa được xác thực, chưa xác định được độ chính xác thì không nên nói một cách chắc chắn.
• Phương châm quan hệ: Trong quá trình giao tiếp, cần tập trung vào chủ đề giao tiếp, tuyệt đối không nói lạc đề, lạc hướng.
• Phương châm phương pháp: Trong quá trình giao tiếp, người nói cần chú ý đảm bảo tính mạch lạc của câu nói. Nên ngắn gọn, súc tích, tránh dài dòng, mơ hồ.
• Phương châm lịch sự: Trong quá trình giao tiếp, người giao tiếp cần thể hiện sự tôn trọng đối phương.

Tại sao việc nắm vững các châm ngôn hội thoại lại quan trọng?

Trong quá trình giao tiếp, cần nắm vững và hiểu rõ các phương châm hội thoại để thực hiện thành công, giúp người đối diện dễ hiểu. Tùy từng trường hợp cụ thể mà người nói có thể vận dụng những châm ngôn hội thoại này một cách linh hoạt và phù hợp với hoàn cảnh.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng không tuân thủ các châm ngôn hội thoại như sau:

• Người nói còn vụng về, thiếu kinh nghiệm hoặc thiếu kinh nghiệm trong giao tiếp.
• Người nói đang chú ý đến một hướng khác của cuộc trò chuyện hoặc cần hoàn thành một mục tiêu khác, quan trọng hơn.
• Người nói muốn tạo sự chú ý, thu hút người nghe hiểu câu nói với một ý nghĩa khác.

Thực hành về các câu châm ngôn hội thoại

Câu hỏi về phương châm hội thoại

Ví dụ 1: Câu nào sau đây không tuân theo một châm ngôn hội thoại?

• Đây là bí mật tốt nhất! (một)
• Hôm qua là sinh nhật của chị gái tôi. (b)
• Quán này bán hải sản biển rất ngon. (c)
• Bạn học ở trường nào? (d) -Tôi là học sinh trung học. (e)

Ví dụ 2: Câu chuyện sau vi phạm những châm ngôn hội thoại nào sau đây? Giải thích lý do tại sao điều này là vi phạm các châm ngôn hội thoại này.

Hai anh em vào quán gọi đồ ăn. Quán có phục vụ một đĩa cơm trứng muối. Người tôi thấy điều này đã hỏi:

• Cùng một quả trứng vịt lộn nhưng món này mặn đúng không?
• Khi bạn nói điều đó, mọi người có thể nghe thấy bạn cười. Trứng vịt muối cũng không biết.
• Trứng vịt muối mua ở đâu?

Người anh trai tỏ ra hiểu biết và trả lời:

• Bạn thật tệ. Tất nhiên, trứng vịt muối là do vịt muối đẻ. Dù vậy, tôi không biết!

Ví dụ 3: Hãy theo dõi câu chuyện dưới đây và trả lời các câu hỏi được đặt ra:

Trong giờ học Địa lý, cô giáo gọi Tuấn lên thực hành câu hỏi bản đồ:

• Làm ơn chỉ cho tôi nước Mỹ ở đâu.
• Thầy đây! – Hà dùng thước để chỉ trên bản đồ.
• Rất tốt! Tiếp theo, bạn hãy cho biết ai là người có công tìm ra châu Mỹ?
• Thưa thầy, đó là bạn của Hà!

Yêu cầu bài viết:

• Trong câu chuyện trên, những châm ngôn đối thoại có bị vi phạm, không được tuân theo không?
• Để tuân thủ châm ngôn hội thoại, học sinh tên Hà phải trả lời câu hỏi của giáo viên như thế nào?
• Tìm một thành ngữ để bình luận về đoạn hội thoại trên.

Câu trả lời đề xuất về phương châm hội thoại

Ví dụ 1: Trong bài viết này, các câu bị vi phạm châm ngôn đàm thoại, cụ thể là phương châm về lượng. Nguyên nhân là do trùng lặp từ ngữ trong câu, gây thừa cây (câu a, b, c) hoặc thiếu thông tin (câu e).

• (a) Chi tiết nhất vì từ bí mật đã bao hàm nghĩa giữ bí mật, không được tiết lộ cho ai biết.
• (b) Thặng dư từ ngày. Từ sinh nhật trong câu đã có nghĩa là ngày sinh.
• (c) Dư thừa từ biển. Trong câu có từ hải sản, có nghĩa là sinh vật sống ở biển.
• (e) Phản hồi thiếu thông tin cụ thể. Người trả lời nêu tên trường họ đang theo học.

Những câu châm ngôn về hội thoại cần được tuân thủ nghiêm ngặt. Điều này giúp quá trình giao tiếp diễn ra suôn sẻ và nhanh chóng, đồng thời giúp người giao tiếp hiểu được ý người nói muốn truyền đạt. Hi vọng với những kiến ​​thức và ví dụ về các phương châm hội thoại mà Tip.edu.vn cung cấp sẽ giúp các bạn thuận tiện hơn trong quá trình giao tiếp hàng ngày.