Viết đoạn văn nghị luận là một trong những yêu cầu trong đề thi THPT Quốc gia môn Ngữ văn. Vậy làm thế nào để viết một đoạn văn nghị luận đúng hướng đạt điểm cao theo đáp án của bộ giáo dục? Bài viết sau của Tip.edu.vn Chúng tôi sẽ tổng hợp những điều cần lưu ý về cách viết đoạn văn nghị luận để giúp bạn rút ra cách viết đoạn văn nghị luận cho riêng mình mà vẫn đạt được hiệu quả như mong muốn.
Một số lưu ý về cách viết bài văn nghị luận xã hội
Kích thước bài viết
Với cách viết đoạn văn nghị luận xã hội 200 chữ, các em cần chú ý lựa chọn nội dung chính để viết sao cho đảm bảo số lượng từ cũng như yêu cầu của đề. Tuy nhiên, không bắt buộc học sinh phải viết đúng 200 chữ vì đó chỉ là con số gần đúng (khoảng 20 dòng) và nếu viết quá vài dòng sẽ không bị trừ điểm.
Hình thức trình bày
Khi trình bày đoạn văn, học sinh cần viết hoa chữ đầu tiên, viết ngược. Các câu tiếp theo trong đoạn văn cần viết theo trình tự và không nên ngắt dòng khi viết. Với cách viết đoạn văn nghị luận xã hội, khi trình bày cần đảm bảo tính chính xác về chính tả, ngắt câu, ngắt nhịp phù hợp.
Bố cục đoạn văn
Khi đảm bảo bố cục đoạn văn, học sinh đạt 0,25 điểm. Vì vậy, học sinh cần biết cách viết một đoạn văn nghị luận xã hội gồm 3 phần: mở đoạn, thân bài và kết luận. Đây không phải là một công việc quá khó nên nếu học sinh bị mất điểm về bố cục đoạn văn chỉ vì thiếu một trong ba phần trên thì quả là đáng tiếc.
Nội dung trong đoạn văn
Trong câu viết một đoạn văn tranh luận, vì giới hạn là một đoạn văn Vì vậy, đề thi không bao giờ yêu cầu thí sinh phải trình bày đầy đủ các nội dung bao gồm: giải thích khái niệm, phân tích và chứng minh, dẫn chứng, phản đề, bài hành động. Thực tế, chỉ vỏn vẹn 200 chữ nhưng phải kể đến tất cả các phần trên như một bài văn thu nhỏ, rõ ràng người viết khó có thể trình bày cụ thể và có chiều sâu hiểu biết, suy nghĩ, đánh giá. cá nhân về các phần đó.
Trích dẫn trong đoạn văn
Các dẫn chứng trong đoạn văn nghị luận cần được đưa ra một cách cụ thể nhất để thuyết phục người đọc. Đó là cụ thể về tên tuổi, thời gian, địa điểm… Nếu tốt hơn, dẫn chứng nên chọn từ những sự kiện, con người… phổ biến và mang tính thời sự. Tránh đưa ra những tham khảo chung chung, mơ hồ vì sẽ không mang lại hiệu quả cao.
Ví dụ, nếu chủ đề yêu cầu người viết trình bày về Tình mẹ con thì ví dụ đã cho không thể được viết một cách chung chung như sau: “Trong cuộc đời, có rất nhiều người mẹ hết lòng hy sinh vì con cái”. Viết như vậy là đúng nhưng không thuyết phục. Vì vậy, khi viết một đoạn văn nghị luận xã hội, người viết cần dẫn dắt một câu chuyện cụ thể, chẳng hạn như câu chuyện của Thiếu úy Đậu Thị Huyền Trâm năm 2016 ở Hà Tĩnh. Cô bị ung thư phổi khi mang thai được 11 tuần tuổi nhưng quyết định trì hoãn việc điều trị ung thư để cứu sống con mình. Sinh con chưa được bao lâu thì chị qua đời vì không đủ sức chống chọi với căn bệnh quái ác.
Các bước trong cách viết một đoạn văn nghị luận xã hội 200 từ
Bước 1: Xác định kiểu chủ đề trong cách viết đoạn văn nghị luận xã hội
Phiếu đề xuất về tư tưởng đạo đức
- Mẫu đề nghị về tư tưởng đạo lí thường đưa ra các yêu cầu nghị luận: những câu nói, quan điểm sống hay những phẩm chất, đức tính của con người.
- Một số ví dụ về các vấn đề đạo đức:
- Lập chủ đề thông qua một câu: Bersot nói: “Có rất nhiều kỳ quan trong vũ trụ, nhưng kỳ quan đẹp nhất chính là trái tim của một người mẹ”. Ý kiến của bạn về nhận định trên.
- Bài văn về phẩm chất và đức tính: Suy nghĩ của bạn về sự trung thực là gì?
Phiếu đề xuất về các hiện tượng đời sống
- Mẫu đề nghị về các hiện tượng đời sống là những vấn đề, sự việc, hiện tượng đã và đang xảy ra trong cuộc sống của con người.
- Một số ví dụ về các hiện tượng trong cuộc sống như:
- Trình bày suy nghĩ về vấn đề sử dụng ngôn ngữ giao tiếp của học sinh hiện nay.
- Bạn nghĩ gì về trách nhiệm của tuổi trẻ học đường trong việc góp phần giảm thiểu tai nạn giao thông?
Nhận xét: Mỗi vấn đề được nêu ra có thể là đạo đức, hiện tượng tích cực nhưng cũng có thể là hiện tượng tiêu cực, tư tưởng phản nhân văn. Trước mỗi vấn đề, người viết cũng cần xác định đúng bản chất, đặc điểm của nó để từ đó thể hiện rõ ràng sự đồng tình hay không đồng tình của mình. Ví dụ, một số vấn đề tích cực hoặc tiêu cực có thể được nêu ra như:
- Đạo đức và ý tưởng:
- Đạo đức, suy nghĩ tích cực: dũng cảm, bao dung, ý chí, nghị lực.
- Tư tưởng phản nhân văn: hận thù, ích kỷ, đố kỵ, dối trá.
- Suy nghĩ có hai mặt: chờ đợi.
- Hiện tượng cuộc sống:
- Tích cực: Tiếp sức mùa thu, hiến máu nhân đạo.
- Tiêu cực: bạo lực học đường, ô nhiễm môi trường, tai nạn giao thông.
- Có cả mặt tích cực và tiêu cực: sử dụng mạng xã hội, thiết bị điện tử.
Bước 2: Xác định yêu cầu trọng tâm của đề trong cách viết đoạn văn nghị luận.
Như đã nói ở phần trước, khi đưa ra yêu cầu viết đoạn văn, đề văn sẽ không làm khó người viết khi trình bày hết nội dung cần viết như một bài văn nghị luận. Mỗi đề thi thường sẽ có một yêu cầu cụ thể về việc người viết nên tập trung vào phần nào của bài luận. Ví dụ, trong đề thi môn Ngữ văn kỳ thi THPT Quốc gia 2017, có yêu cầu viết đoạn văn như sau: Từ đoạn trích trong phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) bày tỏ suy nghĩ của anh / chị về ý nghĩa của sự thấu cảm trong cuộc sống.
Như vậy, trong luận điểm trên, yêu cầu chính là Ý nghĩa thuộc về sự đồng cảmTức là trong bài viết, người viết cần hướng đến những giá trị tốt đẹp, tích cực hoặc hiệu quả, giá trị mà đức tính mang lại cho cuộc sống của con người. Trong tiếng Anh, khi chúng ta nêu nghĩa theo yêu cầu, chúng ta đang trả lời câu hỏi “Gì” (Đồng cảm nghĩa là gì?).
Với chủ đề được phát hành là sự đồng cảmnhưng chủ đề cũng có thể được xuất như sau: Từ đoạn trích trong phần Đọc hiểu, anh / chị hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) nêu những việc cần làm để thể hiện sự đồng cảm trong cuộc sống.
Với câu hỏi “bạn cần gì để làm” thì chủ đề đang hướng người đọc trình bày giải pháp. Lúc này, người viết sẽ tập trung trình bày những việc có thể làm thay vì đi sâu phân tích ý nghĩa của sự đồng cảm như kỳ thi năm 2017. Vì vậy, khi chúng tôi đưa ra giải pháp, chúng tôi sẽ đưa ra một yêu cầu dựa trên câu hỏi “Làm sao” (Bạn cần làm gì để thể hiện sự đồng cảm?).
Như vậy, với bất kỳ đề thi nào đã cho, để xác định đúng yêu cầu, người viết cần tìm từ khóa xuất hiện trong câu hỏi. Nhu la:
- Giải thích và đưa ra lý do: tại sao, tại sao, chỉ ra nguyên nhân, giải thích sự hiểu biết, giải thích…
- Ý kiến cá nhân: đồng ý hay không đồng ý?, Nêu suy nghĩ của bản thân, bày tỏ ý kiến của bản thân…
- Mục lục: nêu ý nghĩa, nêu giá trị…
- Mang lại giải pháp: làm thế nào, làm thế nào, làm gì…
Mỗi từ khóa sẽ là gợi ý để học sinh có định hướng đúng và viết tốt đoạn văn.
Bước 3: Tìm ý cho đoạn văn trong cách viết đoạn văn nghị luận xã hội
Sau khi xác định được trọng tâm của đoạn văn, chúng ta có thể lên ý tưởng về những điều cần viết xoay quanh vấn đề cần viết. Bước này cần được thực hiện trên giấy nháp để người viết không quên và bỏ sót những gì đã có trong đầu. Đồng thời, khi xác định điều cần viết, người viết cũng nên dành một chút thời gian để suy nghĩ về dẫn chứng minh họa cho lập luận của mình. Một cách dễ dàng để lấy ý tưởng cho bài viết là thử tự hỏi và trả lời các câu hỏi, chẳng hạn như:
- Vấn đề cần được hiểu như thế nào?
- Tại sao nên / không nên có những vấn đề như vậy trong cuộc sống ?.
- Vấn đề có cần đồng ý / phản đối hay có chỗ đồng ý hay không đồng ý ?.
- Vấn đề thể hiện ra sao trong cuộc sống?
- Cần phải làm gì để ngăn chặn / thúc đẩy vấn đề trên ?.
Bước 3: Viết các phần cụ thể của đoạn văn nghị luận xã hội
Tạo đoạn mở đầu trong cách viết đoạn văn lập luận
Với phần mở đầu, chúng ta nên đi thẳng vào vấn đề thay vì dẫn dắt dài dòng, lan man. Học sinh nên mở đoạn trong vòng 1 câu vì giới hạn bài viết chỉ là một đoạn văn ngắn. Người viết có thể trích dẫn câu văn trong đề sau đó dẫn dắt ngắn gọn và đi thẳng vào chủ đề của luận điểm.
Tạo một đoạn thân bài trong cách viết một đoạn văn lập luận
Trong phần này, học sinh cần xác định đúng yêu cầu của chủ đề thông qua các từ khóa. Từ việc xác định đúng từ khóa, người viết chọn phần viết phù hợp để yêu cầu thực hiện cụ thể ở đó. Nó có thể là một lời giải thích, đưa ra lý do, hoặc nó có thể là một bài viết về ý nghĩa hoặc trình bày các giải pháp.
Trong khi triển khai, để làm sáng tỏ các ý đã trình bày trong bài, cần có cơ sở để thuyết phục người đọc, người nghe. Lúc này, học sinh cần đưa ra những dẫn chứng từ thực tế. Để tránh trường hợp nêu dẫn chứng quá dài dòng, học sinh nên trình bày ngắn gọn dưới dạng tóm tắt dẫn chứng. Bạn nên chọn ít nhất 1-2 ví dụ để chứng minh những gì bạn đã viết. Khi đưa ra dẫn chứng, người viết đang chứng minh tác phẩm “nói chuyện với những gợi ý về Chứng nhận”Chỉ có như vậy người đọc mới có thể tin tưởng vào bài viết của họ.
Dưới đây là một số gợi ý cho từng loại chủ đề:
- Hình thức giải thích, nêu lý do:
- Giải thích ngắn gọn vấn đề cần thảo luận.
- Nêu nguyên nhân trên hai cơ sở: Khách quan và chủ quan.
- Cho 1-2 ví dụ để chứng minh điều đó.
- Dạng đề nêu biểu hiện và tình huống:
- Trình bày biểu hiện của vấn đề từ quy mô nhỏ đến quy mô lớn (cá nhân, tập thể, cộng đồng)
- Cho 1-2 ví dụ về biểu hiện đó trong cuộc sống.
- Phiếu ý kiến cá nhân:
- Trả lời rõ ràng: đồng ý hoặc không đồng ý, đồng ý một phần hoặc không đồng ý.
- Giải thích lý do tại sao bạn đưa ra nhận xét trên. Các ý kiến cá nhân được khuyến khích trình bày nhưng phải dựa trên các tiêu chuẩn đạo đức và pháp luật.
- Cho 1-2 ví dụ để làm rõ ý kiến của bạn.
- Dạng bài toán nêu ý nghĩa và giá trị của bài toán:
- Nêu ý nghĩa của vấn đề đối với cá nhân, tập thể và xã hội.
- Nêu ý nghĩa của vấn đề về thời gian: quá khứ, hiện tại và tương lai.
- Đưa ra 1-2 ví dụ để tăng tính thuyết phục.
- Định dạng giải pháp:
- Giải pháp đề xuất: với cộng đồng, xã hội và mỗi cá nhân.
- Cho 1-2 ví dụ.
Tạo một kết luận trong cách viết một đoạn văn lập luận
Viết thành câu và trong câu cần truyền tải được thông điệp để tạo điểm nhấn. Câu kết cũng có thể trích dẫn một câu nói, một câu nói nổi tiếng để mang lại ấn tượng và tác dụng.
Cách viết một đoạn văn nghị luận xã hội đảm bảo hình thức và nội dung theo yêu cầu của đề là điều không dễ cũng không quá khó. Tin rằng chỉ cần kiên trì và luyện tập, các em hoàn toàn có thể chinh phục không chỉ cách viết bài văn nghị luận xã hội mà còn cả các dạng câu còn lại trong đề thi môn Ngữ văn cũng như các môn học khác. Hi vọng với chuyên đề “cách viết đoạn văn nghị luận xã hội” sẽ giúp các em tự tin và hoàn thành tốt bài văn của mình. Chúc may mắn!
Các khoa liên quan:
- cách làm văn lớp 7
- cách làm văn lớp 8
- cách làm bài văn lớp 10
- làm thế nào để viết một bài luận văn học
- Làm thế nào để viết một bài bình luận xã hội?
- Sơ đồ cấu trúc đoạn văn nghị luận xã hội
- cách viết bài văn nghị luận xã hội lớp 9
- Cách làm bài văn xã hội lớp 9
- Cách viết một đoạn văn nghị luận xã hội 200 từ
- Làm thế nào để viết một đoạn văn nghị luận về các hiện tượng đời sống?
Xem thêm nhiều bài viết hay về Hỏi Đáp Văn Học