Soạn Sơn Tinh, Thủy Tinh trang 10

Lợi ích và tác hại của một số hiện tượng tự nhiên:

– Hiện tương mưa:

• Lợi ích: cung cấp nguồn nước cho sông suối, tưới tiêu cho cây cối, đảm bảo hoạt động của các ngành trồng trọt, chăn nuôi cũng như cuộc sống con người
• Tác hại: nếu mưa quá nhiều và liên tục thì sẽ gây nên lũ lụt, sạt lở đất, gây ảnh hưởng đến cuộc sống, thậm chí tàn phá của cải, tính mạng con người

– Hiện tượng nắng:

• Lợi ích: giúp cho các công việc di chuyển, trồng trọt… diễn ra thuận lợi. Giúp người dân phơi khô, sấy khô các loại thực phẩm, áo quần
• Tác hại: nếu nắng to quá và kéo dài sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người, khô cạn nguồn nước, cây cối khô héo rồi hạn hán

Một số hoạt động của con người nhằm hạn chế tác hại của các hiện tượng thiên nhiên:

– Xây dựng cống rãnh, kênh mương để dẫn nước khi mưa lớn, lũ lụt ra biển nhanh chóng, tránh ngập úng, nước dâng cao

– Xây dựng các đập thủy điện, bể nước lớn để dự trữ nguồn nước, dùng vào mùa khô, hạn hán và chứa lượng nước khổng lồ khi mưa lớn kéo dài

– Trồng nhiều cây xanh để giữ đất, giảm thiểu tác hại của mưa lớn

– Thực hiện các hoạt động, chiến dịch bảo vệ môi trường để giảm thiểu cường độ của các thiên tai

Thời gian diễn ra câu chuyện là thời Hùng Vương thứ 18 – cách đây đã rất lâu.

Sính lễ gồm “Một trăm ván cơm nếp, một trăm nệp bánh chưng và voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao”

→ Đặc điểm của sính lễ là: số lượng lớn, là những món quý hiếm, khó tìm và chỉ có ở trên cạn.

– Khi Thủy Tinh tức giận đã đem quân đuổi theo Sơn Tinh, đòi cướp Mị Nương. Thần hô mưa, gọi gió, làm thành dông bão rung chuyển cả đất trời, dâng nước sông lên cuồn cuộn đánh Sơn Tinh, làm nước ngập khắp ruộng đồng, nước tràn nhà cửa, dâng lên lưng đồi, sườn núi…

– Sơn Tinh ngăn chặn dòng nước lũ bằng cách dùng phép lạ bốc từng quả đồi, dời từng dãy núi, dựng thành lũy đất ngăn chặn dòng nước lũ

Học sinh tham khảo chuỗi sơ đồ cốt truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh sau:

Vua Hùng tổ chức kén rể

2 chàng trai tài giỏi cùng đến thi tài, không ai chịu thua ai

Vua Hùng ra điều kiện ai mang sính lễ đến trước thì gả con gái cho

Hôm sau, Sơn Tinh mang đầy đủ sính lễ đến trước, cưới được Mị Nương

Thủy Tinh đến sau, không cưới được vợ, vô cùng tức giận, bèn hô mưa gọi gió, dâng nước đánh Sơn Tinh

Sơn Tinh và Thủy Tinh đánh nhau hàng tháng trời, cuối cùng Thủy Tinh thất bại, đành rút quân về

Từ đó về sau, hằng năm, Thủy Tinh đều dâng nước đánh Sơn Tinh nhưng vẫn luôn thất bại

– Những nhân vật được gọi là thần gồm: Sơn Tinh, Thủy Tinh

– Những đặc điểm khiến họ được coi là thần:

Sơn Tinh	Thủy Tinh
vẫy tay về phía đông, phía đông nổi cồn bãi; vẫy tay về phía tây, phía tây mọc lên từng dãy núi đồi dùng phép lạ bốc từng quả đồi, dời từng dãy núi, dựng thành lũy đất	gọi gió, gió đến, hô mưa, mưa về hô mưa, gọi gió, làm thành dông bão rung chuyển cả đất trời dâng nước sông lên cuồn cuộn

Những điều đặc biệt của cuộc thi kén rể là:

– Có 2 vị thần cùng đến cầu hôn công chúa Mị Nương

– Trải qua ba lần thử thách:

• Lần 1: Thi tài phép ở lần đầu đến cầu hôn
• Lần 2: Tìm nộp sính lễ quý hiếm theo yêu cầu của nhà vua
• Lần 3: Sơn Tinh và Thủy Tinh đánh nhau để dành công chúa

→ Ở lần đầu, 2 bên ngang sức ngang tài. Còn ở lần 2 và lần 3 thì chiến thắng hoàn toàn thuộc về Sơn Tinh

– Sơn Tinh phải giao tranh với Thủy Tinh vì: Thủy Tinh không giữ giao ước, tuy đem sính lễ đến sau Sơn Tinh nên bị phán thua cuộc, nhưng hắn vẫn tức giận và dâng nước đánh Sơn Tinh, vì vậy Sơn Tinh buộc phải giao tranh trực tiếp với Thủy Tinh

– Người thắng cuộc là: Sơn Tinh

– Người thắng cuộc được xem là một anh hùng vì: trong quá trình chiến đấu, Sơn Tinh đã dâng đất, dời núi chắn nước lũ để bảo vệ người dân và tài sản của họ. Chiến thắng của Sơn Tinh đã giúp cả cộng đồng chiến thắng thiên tai, bão lũ, trở về cuộc sống bình yên

Chủ đề: nói về khát vọng và những thành tựu của người dân ta ngày xưa trong công cuộc chế ngự, phòng chống lũ lụt; cùng hoạt động xây dựng đê điều để sử dụng được nguồn nước vào sinh hoạt, sản xuất

– Truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh lí giải hiện tượng lũ lụt hàng năm

– Tác giả dân gian lý giải hiện tượng đó: là do Thủy Tinh không cưới được vợ, căm thù Sơn Tinh, nên hằng năm dâng nước lớn đánh Sơn Tinh hòng trả thù xưa

Sau khi thua cuộc, Thủy Tinh cảm thấy:

• Vô cùng buồn bã, đau khổ và tức giận vì bại trận trước Sơn Tinh và không thể cưới được công chúa Mị Nương
• Rất giận dữ, không cam lòng, quyết tâm nuôi mối thù này để hằng năm lại dâng nước đánh Sơn Tinh nhằm phục thù