[ Phương Pháp Dạy Học Tích Cực là gì ] Có bao nhiêu phương pháp ?

Chào mừng bạn đến với bài viết về phương pháp dạy học tích cực Hiện nay ở các trường Mầm non, Tiểu học, THCS, THPT, Đại học… Nếu bạn nào chưa hiểu rõ về phương pháp học này thì hãy xem thông tin bên dưới để hiểu thêm nhé.

Phương pháp dạy học tích cực là gì?

+ Là những biện pháp, cách thức hành động của giáo viên và học sinh trong các tình huống hành động nhỏ nhằm thực hiện và điều khiển quá trình dạy học.

+ Kĩ thuật dạy học tích cực không phải là phương pháp dạy học tích cực độc lập mà chỉ là đơn vị nhỏ nhất của phương pháp dạy học.

+ Phương pháp dạy học tích cực hướng tới mục tiêu tích cực hoá và tích cực hoá hoạt động nhận thức của người học, tức là chú trọng và phát huy tính tích cực của người học chứ không phải chú trọng phát huy tính tích cực của người học. cực của giáo viên.

+ Với phương pháp dạy học này, đòi hỏi người giáo viên phải có bản lĩnh, giỏi chuyên môn và kiên trì xây dựng cho học sinh phương pháp học tập tích cực theo hướng vừa phải, từ thấp đến cao.

Tuy nhiên, khi đổi mới phương pháp dạy học phải có sự chung tay của cả thầy và trò, sự phối hợp nhịp nhàng giữa hoạt động dạy với hoạt động học thì mới thành công.

Các bước thực hiện phương pháp dạy học tích cực

1. Dạy học thông qua hoạt động của học sinh là chính

+ Tức là trong tiết học, học sinh là đối tượng chính để khám phá tri thức. Vì vậy, giáo viên phải làm sao để giải quyết vấn đề đó, với những cách gợi mở vấn đề ở mức độ nhất định sẽ tác động đến tư duy của học sinh, khuyến khích học sinh cùng nhau tìm tòi, thảo luận.

2. Chú trọng phương pháp tự học

+ Nếu tích cực áp dụng các phương pháp dạy và học tích cực thì phải loại bỏ hoàn toàn tư tưởng cầm tay chỉ việc, đọc chép, chép … như các phương pháp dạy học thông thường khác.

+ Với phương pháp dạy học tích cực, giáo viên sẽ tập trung hướng dẫn học sinh cách luyện tập và tự học, tìm ra phương pháp học tập tốt nhất để có thể tự mình nắm bắt kiến ​​thức mới.

+ Tất nhiên, kiến ​​thức mới sẽ được giáo viên kiểm tra và đảm bảo đó là kiến ​​thức chuẩn.

3. Ưu tiên phương pháp học nhóm, tập thể

Với phương pháp học tập tích cực, giáo viên phải biết chia tổ, nhóm, giúp học sinh cùng nhau tìm ra phương pháp học tập tốt nhất.

4. Hoàn thiện kiến ​​thức đã học

Cuối mỗi bài học, giáo viên và trợ giảng sẽ cùng học sinh tổng kết lại kiến ​​thức đã học, đồng thời giải đáp những thắc mắc còn vướng mắc, trao đổi và chốt lại kiến ​​thức cho cả bài.

Các phương pháp dạy học tích cực hiện nay

1. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ DẠY HỌC

+ Để học sinh có thể tự chủ, tích cực trong hoạt động học, xây dựng kiến ​​thức và vận dụng kiến ​​thức của học sinh, giáo viên cần tổ chức quá trình dạy học giải quyết vấn đề theo các giai đoạn, theo quá trình tìm tòi, khám phá để xây dựng và bảo vệ kiến thức mới trong nghiên cứu khoa học. Quá trình dạy học này bao gồm 3 giai đoạn:

1. Giai đoạn đầu: Chuyển giao nhiệm vụ, ổn định kiến ​​thức bài toán.
2. Giai đoạn thứ hai: Học sinh hành động độc lập, tự chủ, trao đổi, khám phá và giải quyết vấn đề
3. Giai đoạn thứ ba: Tranh luận, thể chế hóa và áp dụng kiến ​​thức mới.
   Có thể thấy mối quan hệ giữa quá trình dạy học giải quyết vấn đề và quá trình tìm tòi, khám phá trong nghiên cứu khoa học trong sơ đồ dưới đây:

+ Có thể thấy quá trình dạy học giải quyết vấn đề trong phương pháp dạy học tích cực.

+ Trong các phương pháp dạy học truyền thống, việc áp dụng dạy học nêu vấn đề như thuyết trình, đàm thoại để giải quyết vấn đề cũng rất thuận tiện.

Quá trình dạy học nêu vấn đề là cơ sở để giáo viên vận dụng có hiệu quả các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực.

2. DỰ ÁN DẠY HỌC

1. Các khái niệm

+ Học tập theo dự án là kiểu tổ chức dạy học trong đó người học thực hiện một nhiệm vụ học tập phức hợp, kết hợp lý thuyết và thực hành, thực hành, tạo ra sản phẩm có thể giới thiệu.

+ Công việc này được người học thực hiện với tính tự lực cao trong toàn bộ quá trình học tập, từ xác định mục đích, lập kế hoạch, đến thực hiện dự án, kiểm tra, điều chỉnh, đánh giá quá trình. và kết quả hoạt động.

2. Phân loại

Học tập dựa trên dự án có thể được phân loại theo nhiều cách khác nhau. Dưới đây là một số phân loại:

2.1. Phân loại theo chuyên môn

– Dự án trong một chủ đề: nội dung tập trung vào một chủ đề.
– Dự án liên môn: nội dung tập trung vào nhiều môn học khác nhau.

2.2. Sắp xếp theo ngân sách thời gian

– Dự án nhỏ: thực hiện trong một số giờ, có thể từ 2 đến 6 giờ học.
– Dự án trung bình: các dự án trong một hoặc nhiều ngày (“ngày dự án”), nhưng giới hạn trong một tuần hoặc 40 giờ học.
– Dự án lớn: dự án thực hiện với thời gian lớn, ít nhất một tuần (hoặc 40 giờ học), có thể kéo dài nhiều tuần (“tuần dự án”) hoặc cả năm.

2.3. Sắp xếp theo nhiệm vụ

– Dự án nghiên cứu: là dự án khảo sát hiện trạng thực tế của đối tượng.
Dự án nghiên cứu: giải quyết vấn đề, giải thích các hiện tượng, quá trình.
– Dự án thực hành: có thể gọi là dự án tạo ra sản phẩm, trọng tâm là tạo ra sản phẩm vật chất hoặc thực hiện một kế hoạch hành động thiết thực, nhằm thực hiện các công việc như trang trí, trưng bày, biểu diễn, sáng tác.
– Dự án hỗn hợp: là dự án có sự kết hợp của các loại hình trên.

3. Đặc điểm của dạy học dự án

Có ba đặc điểm cốt lõi của dạy học theo dự án: hướng vào người học, hướng vào thực hành và hướng vào sản phẩm.

Trong học tập dựa trên dự án, các dự án tập trung vào các câu hỏi hoặc vấn đề định hướng người học để lộ các khái niệm và nguyên tắc trọng tâm của chủ đề. Điều này thường được thực hiện thông qua một tập hợp các câu hỏi hướng dẫn.

+ Bộ câu hỏi định hướng gồm câu hỏi khái quát (Essential Question), câu hỏi bài học (Lesson Question) và câu hỏi nội dung (Content Question). Trong đó, câu hỏi tổng quan và câu hỏi mở bài là câu hỏi mở. Các câu hỏi mở có nhiều hơn một câu trả lời đúng sẽ phát triển khả năng tư duy bậc cao. Loại câu hỏi nội dung chỉ có một câu trả lời đúng được gọi là câu hỏi đóng.

4. Tiến trình tổ chức dạy học dự án

4.1. Giai đoạn 1: Thiết kế dự án

4.1.1. Xác định mục tiêu

Giáo viên nên bắt đầu thiết kế dự án với sản phẩm cuối cùng. Giáo viên cần xác định những gì học sinh phải biết và có thể làm được khi kết thúc dự án. Cụ thể, giáo viên cần xác định mục tiêu dự án từ chuẩn kiến ​​thức bài học và các kĩ năng cơ bản, kĩ năng tư duy bậc cao và kĩ năng thế kỉ XXI và các năng lực mà bài học tích hợp hướng tới. .

4.1.2. Phát triển ý tưởng dự án – hoạt động thiết kế

+ Các hoạt động dự án phải được thiết kế đáp ứng nhu cầu hoạt động và nghiên cứu của học sinh đối với môn học, liên hệ với thực tế cuộc sống của học sinh.

Khi xây dựng kế hoạch hành động, giáo viên cần xây dựng các kịch bản dự án cung cấp kinh nghiệm học tập phong phú cho học sinh. Kịch bản cho một dự án tốt đặt người học vào những vai trò năng động. Một kịch bản tốt cần:

– Đặt ra cho học sinh những nhiệm vụ đòi hỏi sự nỗ lực tích cực, có ý nghĩa;

– Được thực tế;

– Hướng tới chuẩn kiến ​​thức, kĩ năng và bám sát mục tiêu dạy học.

4.1.3. Xây dựng một bộ câu hỏi hướng dẫn

+ Giáo viên xây dựng các câu hỏi hướng dẫn để định hướng cho dự án và giúp học sinh tập trung vào các ý quan trọng và các khái niệm chính của bài học. Các câu hỏi thiết yếu phải thú vị, độc đáo và hấp dẫn.

4.1.4. Lập kế hoạch đánh giá và phát triển các tiêu chí đánh giá

Giáo viên lên lịch đánh giá để đánh giá việc học tập của học sinh vào các thời điểm khác nhau trong suốt dự án.

+ Trước khi bắt đầu dự án, giáo viên có thể thiết kế một số câu hỏi để đánh giá nhu cầu kiến ​​thức, kỹ năng của học sinh liên quan đến dự án sắp tới và nội dung bài học.

+ Trong quá trình thực hiện dự án, giáo viên có thể thiết kế một số công cụ đánh giá để khuyến khích học sinh tự định hướng và đánh giá sự tiến bộ của mình như: câu hỏi định hướng, phiếu quan sát nhóm, phiếu phản hồi cho các bạn trong lớp, phiếu tự đánh giá và đánh giá nhóm, đánh giá sản phẩm dự án. tiêu chuẩn…

+ Sau khi kết thúc dự án, giáo viên tiến hành đánh giá tổng kết quá trình thực hiện dự án của các nhóm thông qua sản phẩm mà học sinh đã làm được.

4.1.5. Xây dựng một nguồn tài liệu tham khảo

+ Giáo viên có thể xây dựng các nguồn hỗ trợ để đảm bảo việc tìm kiếm thông tin của học sinh đi đúng hướng, đúng mục tiêu. Nguồn lực hỗ trợ sinh viên thực hiện dự án có thể là sách, báo, trang web, v.v.

4.2. Giai đoạn 2: Thực hiện dạy học theo dự án

Học tập dựa trên dự án thực hiện theo các bước sau:

1. Bước 1: Hướng dẫn học sinh xác định mục tiêu và thảo luận về ý tưởng dự án
2. Bước 2: Đánh giá nhu cầu và kiến ​​thức của người học trước khi thực hiện dự án
3. Bước 3: Chia nhóm và lập kế hoạch thực hiện dự án
4. Bước 4: Học sinh thực hiện dự án theo kế hoạch đã đề ra

4.3. Giai đoạn 3: Kết thúc dự án

+ Học sinh tổ chức trình bày sản phẩm dự án trong lớp học hoặc ở trường, ngoài xã hội, tùy theo quy mô của dự án. Sản phẩm của dự án rất đa dạng tùy theo ý tưởng và kịch bản của dự án, có thể là bài thuyết trình, tờ rơi, báo tường, trang web, mục cụ thể, phóng sự, phim …

+ Giáo viên và các học sinh còn lại căn cứ vào tiêu chuẩn đánh giá sản phẩm để đánh giá phần trình bày của nhóm bạn sau đó cùng nhau rút kinh nghiệm và tổng kết nội dung bài học.

Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn hiểu thêm về Phương pháp dạy học tích cực cả giáo viên và học sinh.