Miễn dịch đặc hiệu là gì? Đặc điểm của miễn dịch đặc hiệu

Hệ thống miễn dịch được chia thành hai loại: hệ thống miễn dịch bẩm sinh và hệ thống miễn dịch đặc hiệu. Hệ thống miễn dịch bẩm sinh còn được gọi là miễn dịch không đặc hiệu. Còn về hệ thống miễn dịch cụ thể thì sao? Chúng có những đặc điểm gì và khác biệt như thế nào với hệ thống miễn dịch không đặc hiệu? Cùng Tip.edu.vn tìm hiểu ngay sau đây.

Miễn dịch đặc hiệu là gì?

Trước khi hiểu miễn dịch đặc hiệu là gì, chúng ta cần biết miễn dịch là gì. Miễn dịch là khả năng đặc biệt của cơ thể để tự bảo vệ chống lại các tác nhân gây bệnh (vi sinh vật, vi rút, phân tử lạ, v.v.)

Miễn dịch đặc hiệu hay còn gọi là miễn dịch thu được là miễn dịch được hình thành khi có kháng nguyên xâm nhập vào cơ thể. Nói cách khác, miễn dịch đặc hiệu được hình thành để ngăn chặn sự xâm nhập của một kháng nguyên nào đó. Có hai loại miễn dịch đặc hiệu là miễn dịch tế bào và miễn dịch dịch thể.

Hệ thống miễn dịch cụ thể được tạo ra theo hai cách chính: tiếp xúc tình cờ trong cuộc sống và tiếp xúc chủ động (tiêm chủng). Một số ví dụ về miễn dịch cụ thể:

• Liên hệ ngẫu nhiên: Khi cơ thể người mắc bệnh thủy đậu, cơ thể sinh ra kháng thể đặc hiệu chống lại mầm bệnh này nên khi gặp lại mầm bệnh sẽ bị tiêu diệt ngay trước khi phát bệnh.
• Tiếp xúc tích cực: Ví dụ, khi còn nhỏ trẻ sẽ được tiêm phòng các bệnh như viêm gan B, lao, viêm não Nhật Bản…, chủ động đưa kháng nguyên gây bệnh vào cơ thể, để cơ thể tự động sinh ra hệ miễn dịch. dịch đặc hiệu với các kháng nguyên này, giúp ngăn ngừa bệnh tật. Đặc biệt, trước khi đưa vào cơ thể, các kháng nguyên gây bệnh đã bị suy yếu và không có khả năng lây bệnh.

Các tính năng của miễn dịch cụ thể

Một số tính năng của miễn dịch cụ thể cần ghi nhớ:

• Có trí nhớ miễn dịch: Miễn dịch đặc hiệu có tính năng ‘ghi nhớ’ các tác nhân gây bệnh trong thời gian dài hơn với một ‘dấu hiệu’ kháng nguyên cụ thể.
• Tính cụ thể: Phản ứng của các kháng nguyên đối với tác nhân gây bệnh cụ thể hoặc đối với tế bào bị nhiễm mầm bệnh cụ thể là thay đổi. Các phản ứng này sẽ được các tế bào nhớ lưu lại để sau này khi cơ thể bị nhiễm mầm bệnh đó thì hệ thống miễn dịch đặc hiệu sẵn có sẽ hoạt động và loại bỏ mầm bệnh đó ra khỏi cơ thể. Và chỉ được nhớ đến khi cơ thể đã tiếp xúc với mầm bệnh.
• Sự đa dạng của: Hệ thống miễn dịch của một sinh vật có khả năng phân biệt giữa 107 và 109 loại kháng nguyên khác nhau. Như vậy, tổng tính đặc hiệu của các tế bào lympho đại phân tử tạo nên tính đa dạng của các hệ thống miễn dịch cụ thể.
• Phân biệt giữa lạ và quen: tự nhận biết và có khả năng phân biệt các kháng nguyên lạ không phải từ cơ thể để đào thải, không gây phản ứng gây hại cho bản thân.
• Chuyên môn: Với mỗi vi sinh vật sẽ có phản ứng miễn dịch phù hợp để có thể tạo ra hiệu quả tối đa cho sức đề kháng của cơ thể. Ở các sinh vật khác nhau, ở các giai đoạn khác nhau sẽ tạo ra các kháng thể hoặc tế bào có bản chất khác nhau để hình thành miễn dịch đặc hiệu chống lại các tác nhân gây bệnh ở giai đoạn đó.

So sánh miễn dịch đặc hiệu và không đặc hiệu

Sự khác biệt giữa miễn dịch đặc hiệu và không đặc hiệu là:

Miễn dịch đặc hiệu và không đặc hiệu là hai hình thức đề kháng của cơ thể đối với tác nhân gây bệnh. Chúng không thể tách rời nhau mà luôn đồng hành, bổ sung, hỗ trợ nhau trong việc chống lại sự xâm nhập của các tác nhân gây bệnh.

Miễn dịch không đặc hiệu được coi là tuyến phòng thủ đầu tiên của cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh, tạo điều kiện và thời gian đủ để miễn dịch đặc hiệu xuất hiện và hoạt động. Vì không có ngay miễn dịch đặc hiệu nên cần có thời gian để tạo ra kháng thể chống lại mầm bệnh đó.

Với những thông tin trên hy vọng bạn đã nắm được những kiến ​​thức về miễn dịch đặc hiệu và tầm quan trọng của chúng đối với cơ thể. Hẹn gặp lại các bạn trong những chủ đề hữu ích sau của Dinhnghia.vn.