Tính tan của một chất là một phần kiến thức quan trọng và không thể bỏ qua. Vậy độ tan là gì? Đại lượng này được tính như thế nào và những yếu tố nào ảnh hưởng đến độ tan? Mọi thắc mắc sẽ được Tip.edu.vn Trả lời trong bài về độ tan dưới đây.
Độ tan là gì? Tiêu chí phân biệt chất tan và chất không tan
Tính tan hay còn được gọi là độ hòa tan. Vậy độ tan là gì hay độ tan là gì? Độ tan của một chất được định nghĩa là số gam chất đó tan trong 100g dung môi (thường là nước) để tạo thành dung dịch bão hòa ở nhiệt độ xác định.
Vậy độ tan của một chất trong nước là gì? Độ tan của một chất trong nước là độ tan của chất đó trong 100g nước ở nhiệt độ xác định. Tuy nhiên, không phải chất nào cũng tan trong nước. Vì vậy, người ta đã dựa vào độ tan trong nước của chất đó để xác định chất đó tan hay không tan. Đặc biệt:
- Nếu 100g nước hoà tan> 10g một chất thì đó là chất tan hay còn gọi là chất tan.
- Nếu 100g nước hoà tan <1g một chất thì đó là chất tan ít.
- Nếu 100g nước hoà tan <0,01g chất tan thì không tan.
Vậy chất tan là gì hay chất không tan là gì? Chúng ta đã có câu trả lời cho riêng mình, phải không?
Tuy nhiên, chúng ta cũng cần phân biệt giữa độ tan và tích số tan. Trong đó, tích số tan của chất điện ly được hiểu là tích số nồng độ của các ion tự do trong dung dịch bão hòa ở nhiệt độ xác định với các chỉ số của các ion trong phân tử.
Công thức độ hòa tan và các yếu tố ảnh hưởng đến độ hòa tan
Công thức hòa tan
Sau khi tìm hiểu chất tan là gì, chúng ta cùng tìm hiểu công thức tính độ tan.
Công thức: (S = frac {m_ {ct}} {m_ {dm}} cdot 100 )
Trong đó:
- (m_ {ct} ) là khối lượng của chất tan
- (m_ {dm} ) là khối lượng của dung môi
- S là độ hòa tan
Độ tan càng lớn thì chất tan càng nhiều và ngược lại. Dựa vào công thức tính tan, người ta có thể tìm được mối liên hệ giữa độ tan của một chất và nồng độ phần trăm của dung dịch bão hòa của chất đó ở nhiệt độ nhất định.
Công thức được áp dụng như sau: (C = frac {100S} {100 + S} )
Các yếu tố ảnh hưởng đến độ hòa tan
Độ hòa tan bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ và áp suất. Đặc biệt:
- Ảnh hưởng của nhiệt độ đến độ tan của chất rắn: trong hầu hết các trường hợp, nhiệt độ sẽ tỷ lệ thuận với độ tan của chất rắn. Tức là khi nhiệt độ tăng thì độ tan cũng sẽ tăng và ngược lại.
- Trong khi đó, độ tan của một chất khí sẽ phụ thuộc vào nhiệt độ và áp suất. Hai yếu tố này tỷ lệ nghịch với độ tan của chất khí. Khi chúng ta tăng nhiệt độ và áp suất, độ hòa tan của khí sẽ giảm.
Một số dạng bài tập về tính tan
Để hiểu rõ hơn về độ tan là gì và công thức tính độ tan, chúng ta cùng tìm hiểu một số bài tập về lý thuyết này nhé.
Dạng 1: Tính khối lượng tinh thể ngậm nước cần thêm vào dung dịch
Giải pháp:
Đầu tiên chúng ta cần sử dụng định luật bảo toàn khối lượng để tính:
(m_ {ddtt} = m_ {tt} + m_ {ddbd} )
Trong đó:
- (m_ {ddtt} ) là khối lượng của dung dịch được tạo thành
- (m_ {tt} ) là khối lượng tinh thể
- (m_ {ddbd} ) là khối lượng dung dịch ban đầu
Tiếp theo, áp dụng công thức tính khối lượng chất tan trong dung dịch tạo thành:
(m = m_ {ctcttt} + m_ {ctctddbd} )
Trong đó:
- (m_ {ctcttt} ) là khối lượng chất tan có trong tinh thể
- (m_ {ctctddbd} ) là khối lượng chất tan có trong dung dịch ban đầu
Với các dạng tính khối lượng tinh thể ngậm nước này, bài toán thường đưa ra loại tinh thể cần thu và dung dịch đưa ra chứa cùng loại chất tan.
Dạng 2: Tính khối lượng chất tan cần loại bỏ hoặc thêm vào khi nhiệt độ thay đổi
Giải pháp:
- Tính khối lượng dung môi và chất tan có trong dung dịch bão hoà ở nhiệt độ t1)
- Đặt ẩn số với: a (g) là khối lượng chất tan A tìm được sau khi nhiệt độ thay đổi.
- Tính khối lượng dung môi và chất tan có trong dung dịch bão hoà ở t2
- Sử dụng công thức về độ tan hoặc C% trong dung dịch bão hòa để tìm a.
Tuy nhiên, đối với dạng bài toán này, nếu chúng ta được yêu cầu tính lượng tinh thể ngậm nước phải loại bỏ hoặc thêm vào do sự thay đổi nhiệt độ, trong bước chưa biết, chúng ta phải đặt ẩn số thành số mol (n) thay vì số mol (n). số gam.
Như vậy chúng ta đã tìm hiểu về độ tan là gì cũng như công thức tính và một số bài tập về độ tan. Đây là một phần quan trọng của chương trình học môn hóa học. Mọi thắc mắc về tính tan của một chất hãy để lại bình luận bên dưới, để cùng Tip.edu.vn cùng thảo luận và tìm ra câu trả lời nhé.
Xem thêm >>> Giải pháp là gì? Nồng độ dung dịch là gì? Các đặc tính của giải pháp
Xem thêm >>> Han the là gì? Ứng dụng và tác hại của hàn?
Xem thêm nhiều bài viết hay về Hỏi Đáp Hóa Học