Cuộc Duy tân Minh Trị: Hoàn cảnh, Nội dung, Tính chất, Ý nghĩa

Cuộc Duy tân Minh Trị diễn ra với hàng loạt cải cách có ảnh hưởng lớn đến cấu trúc kinh tế, xã hội và chính trị của Nhật Bản. Vậy hoàn cảnh, nội dung, bản chất và ý nghĩa của cuộc Duy tân Minh Trị là gì?… Bài viết dưới đây của Tip.edu.vn sẽ cung cấp cho bạn những kiến ​​thức bổ ích về chủ đề trên, cùng tìm hiểu nhé !.

Hoàn cảnh của cuộc Duy tân Minh Trị

Giữa thế kỷ XIX, tình trạng khủng hoảng diễn ra trầm trọng về mọi mặt từ kinh tế, xã hội đến chính trị. Hệ thống phong kiến ​​của Nhật Bản chính thức bế tắc và lạc hậu trước sự xâm nhập mạnh mẽ của thực dân châu Âu. Vì vậy, trước sự xâm nhập mạnh mẽ của thực dân châu Âu, Nhật Bản không còn khả năng chống lại sự đàn áp đó.

Từ năm 1790 đến năm 1840, theo thống kê, Nhật Bản có 22 vụ mất mùa – Đó là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy Nhật Bản thời phong kiến ​​lâm vào tình trạng khủng hoảng trầm trọng.

Hơn nữa, vào đầu thế kỷ XIX, sự phát triển mạnh mẽ của công thương nghiệp đã làm nảy sinh những tầng lớp mới. Tầng lớp thương nhân xuất hiện, đặc biệt là những thương nhân ở Osaca hay Daimyo miền tây nam, những người thường xuyên buôn bán với nước ngoài.

Không chỉ vậy, sự tương phản của nền kinh tế lạc hậu kiểu cũ ShoGun với các địa chủ Daimyo ở phương Bắc. Bên cạnh đó, nông dân chiếm 80% là những người có địa vị thấp, luôn bị giai cấp địa chủ áp bức, gây khó khăn cho đời sống. Do đó, đây cũng là lực lượng lớn nhất và mạnh nhất để chống lại ShoGun.

Nội dung của cuộc Duy tân Minh Trị

Đứng trước nguy cơ đó, người dân Nhật Bản quyết định mở Minh Trị Duy tân. Cuộc cách mạng này diễn ra với nội dung sau:

• Thuộc kinh tế: Tuyên bố quyền tự do thương mại; Thống nhất tiền tệ; Xóa bỏ các đặc quyền về đất đai; Củng cố và phát triển kinh tế tư bản chủ nghĩa ở nông thôn; Xây dựng cơ sở hạ tầng. Chủ yếu trong thời kỳ này, nền nông nghiệp Nhật Bản vẫn sản xuất theo hình thức lạc hậu, bằng chứng cho thấy hơn 22 lần Nhật Bản bị mất mùa và chúng chứng tỏ một cuộc khủng hoảng kinh tế trầm trọng, đói nghèo. Ngành công nghiệp này cũng đang trong tình trạng thương mại của Nhật Bản với lợi thế là cảng lớn.
• Về xã hội: Nhật Bản vẫn duy trì chế độ đẳng cấp với sức mạnh quân sự. Tuy nhiên, nhiều tầng lớp cũng phải chuyển sang làm nông nghiệp vì sức mạnh không còn như xưa. Nông dân bị áp bức từ cả hai phía bởi giới quý tộc và thương gia.
• Chính trị: Xóa bỏ chế độ nông nô, xóa bỏ quyền lực của tên đại gian. Đưa quý tộc và giai cấp tư sản lên nắm quyền. Theo đó, hiến pháp 1889 được ban hành, thiết lập hệ thống QLH tuyên bố rằng tất cả các nơi đều bình đẳng. Nền kinh tế được cho là do vua Nhật Bản quyết định, nhưng trên thực tế nó lại do Mạc phủ Tokugawa kiểm soát. Vì vậy, phe hoàng gia bất mãn và có phong trào lật đổ Mạc phủ, giao lại quyền lực cho nhà vua.
• Về đối ngoại: Các nước phương Tây lợi dụng cuộc khủng hoảng của Nhật Bản về mọi mặt và đàn áp, yêu cầu Nhật Bản phải giao dịch. Mạc phủ miễn cưỡng ký hiệp ước, chấp nhận mở hai cửa biển Himoda và Hakodate cho tàu bè Mỹ qua lại.
• Về quân đội: Quân đội Nhật Bản trong thời kỳ Minh Trị Duy tân được huấn luyện theo phong cách phương Tây, thiết lập hệ thống nghĩa quân thay vì chế độ. Ngoài ra, công nghiệp đóng tàu cũng được chú trọng phát triển, đồng thời sản xuất vũ khí, khí tài và mời các chuyên gia quân sự nước ngoài.
• Về giáo dục: Chính phủ Nhật Bản đã ban hành chính sách giáo dục bắt buộc, trong đó chú trọng đến nội dung khoa học công nghệ với chương trình học, đồng thời gửi những học sinh giỏi sang du học phương Tây …

Bản chất của cuộc cải cách Minh Trị Duy tân

Bản chất của công cuộc Đổi mới là gì? Có thể nói, cuộc Duy tân Minh Trị là một cuộc cách mạng tư sản không trọn vẹn, bản thân thời kỳ Minh Trị được coi là thời kỳ quá độ từ chế độ phong kiến ​​sang chế độ tư bản.

Cuộc Duy tân Minh Trị cũng mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển mạnh mẽ ở Nhật Bản. Chế độ Minh Trị đã đặt Nhật Bản vào tình thế đặc biệt, các giai cấp tư sản quyết định phát triển ở Nhật Bản.

Đây là cuộc cách mạng thường xuyên của thời đại để đưa đất nước đi trên con đường phát triển mới. Từ đó tạo cơ sở để Nhật Bản thoát khỏi ách nô dịch của phương Tây.

Tình hình Nhật Bản sau Minh Trị Duy tân

Cuộc Duy tân Minh Trị đã làm thay đổi nhiều mặt của Nhật Bản. Tình hình đất nước sau cách mạng là:

• Bỏ độc quyền về ruộng đất
• Thoát khỏi ách thống trị của các nước phương Tây
• Cuộc sống của người dân được ổn định
• Xóa bỏ giai cấp phong kiến, phát triển đất nước theo mô hình nước tư bản chủ nghĩa.

Ý nghĩa nổi bật của cuộc Duy tân Minh Trị

Cách mạng Minh Trị Duy tân được coi là một cuộc cách mạng tư sản với những ý nghĩa nổi bật.

• Chính trị: Tác động của cuộc Duy tân Minh Trị ở Nhật Bản đã mở đường cho chế độ phong kiến ​​trở thành một nước tư bản chủ nghĩa, thoát khỏi sự lệ thuộc của các nước phương Tây. Cuộc cách mạng này được thực hiện thành công đã đưa Nhật Bản tiến hành công nghiệp hóa nhanh chóng, trở thành một quốc gia phát triển hùng mạnh ở Châu Á. Chính phủ Nhật Bản thời kỳ này được tổ chức theo kiểu Châu Âu. Các toà án cũng được thành lập theo kiểu tư sản.
• Thuộc kinh tế: Cách mạng Minh Trị Duy tân xóa bỏ độc quyền phong kiến ​​về ruộng đất, thống nhất tiền tệ, phát triển kinh tế tư bản chủ nghĩa ở nông thôn, đồng thời xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông. cây thông. Cuộc cách mạng cũng đã bắt kịp xu thế phát triển của các nước phương Tây, đặc biệt chú trọng phát triển kinh tế. Minh Trị Duy tân cũng đưa nền kinh tế Nhật Bản đi vào bế tắc trong 30 năm cuối thế kỷ 19, biến Nhật Bản thành một cường quốc quân sự vào năm 1905.

Nhận xét về Cải cách Minh Trị Duy tân

• Có thể thấy rất rõ, cuộc cải cách Minh Trị là một cuộc cải cách tiến bộ trên nhiều lĩnh vực như kinh tế, văn hóa, chính trị, quân sự hay giáo dục… Đây là cuộc cách mạng tư sản đã chấm dứt chế độ. chế độ phong kiến, đồng thời thiết lập hệ thống giai cấp quý tộc, tư sản đứng đầu là Minh Trị.
• Cuộc Duy tân Minh Trị bước đầu đã giúp nhân dân thoát khỏi tình trạng đô hộ, bảo vệ chủ quyền đất nước.
• Sau một cuộc cải cách thành công, một quốc gia châu Á lần đầu tiên được thoát khỏi ảnh hưởng của chủ nghĩa đế quốc phương Tây. Cũng chính nhờ những cải cách tiến bộ, toàn diện, đồng đều mà đến cuối thế kỷ 19 – đầu thế kỷ 20, Nhật Bản đã vươn lên trở thành nước tư bản công nghiệp, thoát khỏi cảnh trở thành thuộc địa.

Hạn chế của cuộc Duy tân Minh Trị

• Nhật Bản đưa quân đi xâm lược các nước yếu hơn: Cuộc Duy tân Minh Trị thành công đã giúp Nhật Bản đủ sức cạnh tranh với các nước tiên tiến. Tuy nhiên, hạn chế là Nhật Bản vẫn tiếp tục đi theo con đường đế quốc đem quân xâm lược các nước yếu hơn (tiêu biểu là Đài Loan, Triều Tiên, Trung Quốc …).
• Cuộc cải cách không cải thiện được điều kiện sống khó khăn của người lao động: Nông dân đời sống khó khăn, công nhân thì lương chỉ đủ cơm áo gạo tiền.
  • Cụ thể, với việc thực hiện chính sách giảm phát để thúc đẩy các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp, giá nông sản đã được hạ thấp. Điều này khiến cuộc sống của người nông dân gặp nhiều khó khăn, họ không có khả năng trả tiền thuê nhà và phải vay nặng lãi.
  • Đặc biệt nhiều nông dân bị phá sản phải bán đất cho vay nặng lãi. Tình trạng này được gọi là “địa chủ đông đúc”. Nông dân mất hết ruộng đất, lâm vào hàng chục mẫu ruộng, phải làm ruộng cho địa chủ hoặc phải đi làm thuê cho các nhà máy, điều kiện lao động rất khổ cực.
• Giai cấp công nhân bị bóc lột nghiêm trọng: Bên cạnh đó, sự phát triển của nền kinh tế Nhật Bản cũng làm cho giai cấp công nhân Nhật Bản ngày càng bị bóc lột sức lao động ngày càng tồi tệ dẫn đến giai cấp công nhân phải đấu tranh. Trước sự bóc lột đó, tháng 7 năm 1922, Đảng Cộng sản Nhật Bản được thành lập và hoạt động bí mật mặc dù bị cấm ..

Bài viết trên đây đã giới thiệu chi tiết đến các bạn về cuộc Duy tân Minh Trị của đế quốc Nhật Bản đã tạo ra một bước tiến mới để thoát khỏi ách thống trị của các nước phương Tây. Hy vọng qua bài viết về chủ đề Minh Trị Duy Tân của Tip.edu.vn, các bạn đã nắm được những kiến ​​thức quan trọng này. Mong bạn học tốt!

Xem thêm:

• Lịch sử chiến tranh thế giới thứ nhất 11: Nguyên nhân, sự phát triển, bản chất
• Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917: Sự phát triển, bản chất, kết quả và ý nghĩa